یکی از مهم ترین اتفاقات سیاسی سال ۹۶ انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم بود. انتخاباتی که پُر بود از تناقض ها، گزینه های پوششی و انصراف ها!
به گزارش تیتر آزاد به نقل از، خبرگزاری مهر، گروه سیاست، مهم ترین رویداد سیاسی سال ۹۶، انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم بود. در این گزارش به طور موجز به آنچه در این انتخابات گذشت و برخی از اتفاقات دیگر در سال گذشته می پردازیم.
تاکید بر تولید ملی و کار انقلابی
در آغازین روز از فروردین سال ۹۶، مقام معظم رهبری طبق روال هر سال، در مجاورت آستان مقدس حضرت امام رضا(ع) سخنرانی کردند. رهبر انقلاب که روز پیش از این، در سخنانی به مناسبت فرارسیدن عید نوروز، شعار سال ۹۶ را «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» اعلام کردند، در سخنرانی شان، اقتصاد را مساله اولویت دار کشور دانستند و اظهار داشتند: توجّه کنید که اولویّت دشمن هم مسئله‌ی اقتصادی است؛ یعنی امروز دشمنان جمهوری اسلامی برای اینکه بتوانند اهداف خودشان را در مورد ایران و ایرانی و جمهوری اسلامی محقّق کنند، دنبال راهکارهای اقتصادی، و یا به تعبیر درست‌تر، دنبال ضربه‌زدن اقتصادی به ملّت ایرانند.
ایشان در بخش دیگری از اظهاراتشان با بیان اینکه دشمن در تبلیغات وسیع خود تلاش می کند کمبودهای معیشتی و اقتصادی کشور را به نظام اسلامی و به جمهوری اسلامی نسبت بدهد تصریح کردند: آن ها میخواهند این‌جور وانمود بکنند که نظام اسلامی قادر نبوده است و قادر نیست مشکل اقتصادی ملّت ایران را و مشکلات اساسی ملّت ایران را حل کند و گره‌ها را باز کند؛ یک سوءاستفاده‌ی این‌جوری میخواهند بکنند برای کوبیدن نظام اسلامی.
رهبر انقلاب در ادامه فرمایشات خود با برشمردن دستاوردهای انقلاب اسلامی گفتند: ما هرجا یک مدیریّت انقلابیِ فعّالِ پرتحرک داشتیم، کار پیش رفته است؛ هرجا مدیریت های ضعیف، بی‌حال، ناامید، غیرانقلابی، و بی‌تحرک داشتیم؛ کارها یا متوقّف مانده است، یا انحراف پیدا کرده است. این مسئله‌ای است که وجود دارد؛ یک اشکالی و یک ضعفی است که وجود دارد؛ باید مدیرانمان ان‌شاءالله پرانگیزه‌تر باشند، کارآمدتر باشند، تلاش بیشتری را انجام بدهند.
ایشان با اشاره به تلاش های دولت برای عمل به اقتصاد مقاومتی تاکید کردند: در سال ۹۵ کارهای خوبی انجام گرفت. حق این است که به تلاشهایی که مسئولان محترم انجام داده‌اند بپردازیم و از آنها قدردانی بکنیم. در اوائل سال گذشته که بنده در همین جلسه‌ی اوّل سال تأکید زیادی بر روی کارگاه‌های کوچک و متوسّط کرده بودم، مسئولین تصمیم گرفتند که به کارگاه‌های کوچک و متوسّط کمک کنند؛ پانزده هزار میلیارد تومان بودجه گذاشتند برای اینکه مثلاً حدود بیست هزار کارگاه کوچک را تحرّک ببخشند و فعّال کنند و از رکود خارج کنند؛ اقدام هم کردند، البتّه یک قدری دیر شد لکن بالاخره اقدام شروع شد و انجام گرفت.
ایشان با اشاره به لزوم توجه به «تولید داخلی» گفتند: اساس کار فعلاً برای این برهه‌ی از اقتصاد کشور، مسئله تولید ملی و تولید داخلی است. این یک کلیدواژه است، سرفصل‌های متعددی از این مسئله ناشی می شود. اگر ما توانستیم تولید داخلی را رونق بدهیم، اشتغال به وجود می‌آید و مشکل بیکاری -که یکی از مصیبت‌های امروز کشور ما بیکاری جوانان است و نرخ بیکاری، بالا است- برطرف خواهد شد یا کاهش پیدا خواهد کرد.
گزینه پوششی!
مهم ترین رخداد سیاسی سال ۹۶ انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا بود. انتخاباتی که در یک طرف آن، جبهه مردمی نیروهای انقلاب(جمنا) به عنوان سرآمد تشکل های جبهه اصولگرایی و در طرف دیگرش، شورای عالی سیاست گذاری، به عنوان نطقه عطف جبهه اصلاح طلبی قرار داشت.
در جبهه اصلاح طلبی بحث بر سر حضور یا عدم حضور گزینه ای در کنار حسن روحانی به عنوان گزینه پوششی، به موضوعی داغ و پر چالش تبدیل شد. شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان که قرار بود در آخرین جلسه خود در سال ۹۵ درباره این مساله به جمع بندی نهایی برسد، با توجه به مخالفت حسن روحانی با گزینه پوششی، تصمیم درباره این مساله را به سال ۹۶ موکول کرد.
پس از تعطیلات نوروز ۹۶، محمود واعظی در روز ۱۶ فروردین ماه در گفتگویی با خبرنگار مهر، درباره احتمال حضور یافتن گزینه پوششی در کنار حسن روحانی گفت: به نظر بنده آقای رئیس‌جمهور نیاز به کاندیدای پوششی ندارد. فکر می‌کنم رئیس‌جمهور می‌تواند از خودش دفاع کند چرا که عملکرد بسیار روشن دارد.
اما این پایان ماجرا نبود. ظهر روز شنبه ۲۶ فروردین ماه، دقیقا در آخرین ساعات پایانی ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، حسین مرعشی، عبدالواحد موسوی لاری و حسین کمالی به نمایندگی از اصلاح طلبان به دیدار حسن روحانی رفتند تا وی را برای پذیرش گزینه پوششی اقناع کنند.
بر اساس آنچه «سیدحسن رسولی» فعال اصلاح طلب در گفتگوی با خبرگزاری مهر در روز ۱۹ اردیبهشت خود(یعنی ۱۰ روز قبل از انتخابات) گفت: این سه نفر، آقایان جهانگیری، ظریف و بیژن نامدار زنگنه را به روحانی پیشنهاد می کنند که در نهایت جهانگیری پس از گفتگوهای فشرده با روحانی، نظر مساعد رئیس جمهور برای ثبت نام در انتخابات را جلب کرد.
بر همین اساس، جهانگیری در ساعات پایانی فرصت ثبت نام نامزدها، در روز ۲۶ فروردین قدم در ستاد انتخابات وزارت کشور گذاشت و نامزد انتخابات شد.
حضور یا عدم حضور جهانگیری تا پایان انتخابات، سوالی بود که ذهن ناظران را به خود جلب کرد. خود جهانگیری روز چهارشنبه ۶ اردیبهشت در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران گفت: تاکنون در عمرم از چیزی انصراف نداده ام.
معاون اول رئیس جمهور همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا شما در کابینه بعدی خواهید بود یا نه، تصریح کرد: بنده آمده‌ام رئیس‌جمهور شوم!
ادبیات نامزدها
نامزدهای مختلف، هر کدام با ادبیات و راهبردی خاص، در پی جلب آرای عمومی هستند. حسن روحانی نامزد اصلاح طلبان، سعی داشت تا با تمرکز بر مسائل سیاسی، بازشدن فضا و آنچه در ادبیات رایج، توسعه سیاسی خوانده می شود را وعده بدهد.
روحانی در تاریخ ۲۳ اردیبهشت ماه در اجتماع هوادارانش در ورزشگاه ۱۲ هزارنفری آزادی، بدون توجه خاص به آمار و ارقام اقتصادی، سعی داشت با تندکردن فضا در عرصه سیاسی، مخالفانش را به حاشیه بکشاند.
وی مخالفان برجام را «کاسبان تحریم» نامید و گفت: این دولت انتقاد را راه نجات کشور و حل مشکلات کشور می‌داند. چرا با شبکه اجتماعی و آزادی اینترنتی و پهن‌باند مبارزه می‌کنید. برای اینکه نتوانیم املاک نجومی را بر ملا کنیم برای اینکه شما می‌دانید با فساد مقابله می‌کنیم. ما می‌خواهیم با دنیا در تعامل سازنده موثر باشیم، ما می‌خواهیم فضای افکار عمومی ما باز باشد، ما می‌خواهیم جوانان ما با صدای بلند سخن بگویند، دورانی که فقط یک صدا و سیما بخواهد بر افکار مردم حاکم باشد تمام شده است.
پیش از این، روحانی پا را از این هم فراتر گذاشته و در برخی سخنرانی ها، اظهاراتی را مطرح کرده بود که به گمان برخی تحلیل گران، به چالش کشیدن برخی رویدادها در سال های انتهایی دهه ۶۰ از آن برداشت می شد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم، در روز ۱۸ اردیبهشت ماه در جمع هوادارانش در شهر همدان گفت: ما در انتخابات آمده‌ایم تا به بداخلاقی‌ها پایان دهیم و به خشونت‌وزران و افراطیون بگوییم دوره شما تمام شده است. اردیبهشت ۹۶ هم یکبار دیگر مردم ایران اعلام می‌کنند آن هایی که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند، را قبول ندارند.
هر چه قدر روحانی فضا را به سمت رادیکالیزه کردن سیاسی پیش می برد، رقیبان وی با ارائه آمارهای رسمی، مدیریت دولت یازدهم در حوزه اقتصادی را به چالش می کشیدند.
ترجیع بند سخنان ابراهیم رئیسی در سفرهای پردامنه استانی اش، مسائل اقتصادی و معیشتی بود. وی در سفرهای مختلف، با انتقاد از مدیریت دولت در حل و فصل مشکلات معیشتی، بهبود شرایط را به هواداران وعده می داد.
رئیسی در کنار همه انتقادهایی که به ساختار اقتصادی دولت وارد می دانست، گاهی صحبت های سر بسته ای هم مطرح می کرد که می شد از آن ها، نوعی اعاده حیثیت در برابر امواج تخریبی اصلاح طلبان که نسبت به عملکرد وی در سال های دهه ۶۰ ایجاد شده بود را برداشت کرد.
رئیسی روز ۲۳ اردیبهشت ماه در سفری که به شهر اردبیل داشت، در جمع مردم این شهر با اشاره تلویحی به رسانه ها و چهره های نزدیک به حسن روحانی گفت: آقایان بدانند سینه من پر از اسرار است اگر قرار باشد لب به سخن باز کنم هیچ‌کس نمی‌تواند حرفی بزند اما اخلاق به من اجازه نمی‌دهد.
در کنار روحانی و رئیسی - که با توجه به روند انتخابات معلوم بود، دو قطبی عمدتا میان این دو شخصیت ایجاد می شود - قالیباف و میرسلیم هم سفرهای معدود و محدودی را به استان های مختلف کشور ترتیب دادند. مصطفی هاشمی طبا که به طور مستقل در انتخابات شرکت کرده بود، حضورش در عرصه انتخابات را بدون حتی یک سفر و سخنرانی به پایان رساند!
انصراف همزمان قالیباف و جهانگیری
در سوی دیگر، اصولگرایانی حضور داشتند که با تشکیل جبهه مردمی نیروهای انقلاب، سعی کردند تا همگرایی را پیشه راه سیاست ورزی خود کنند. این جبهه پس از برگزاری جلسات مختلف و برگزاری دو مجمع عمومی در نهایت به ۵ گزینه نهایی مورد نظر و مورد حمایت خود دست یافت. این ۵ گزینه به ترتیب بیشترین آراء عبارت بودند از رئیسی، زاکانی، بذرپاش، قالیباف و فتاح.
فتاح البته با ارسال پیامی، کناره گیری اش از انتخابات را اعلام کرد. از میان گزینه های باقی مانده، بذرپاش در نهایت در انتخابات ثبت نام نکرد و زاکانی هم با وجود ثبت نام از سوی شورای نگهبان، صلاحیت اش احراز نشد.
تنها دو گزینه مانده بود؛ رئیسی و قالیباف. محمدباقر قالیباف هم در نهایت در روز ۲۵ اردیبهشت ماه با صدور اطلاعیه ای، انصراف خود از انتخابات را رسما اعلام کرد. در بخشی از اطلاعیه قالیباف آمد: از همه حامیان مردمی خویش در سراسر کشور می‌خواهم، که تمام ظرفیت و حمایت خود را برای موفقیتِ برادر ارجمندمان حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی و به بار نشستن دولت کار و کرامت برای خدمت به مردم قرار دهند.
قالیباف فردا اعلام انصراف و در فاصله تنها سه روز به آغاز فرآیند انتخابات، در اجتماع بزرگ هواداران ابراهیم رئیسی در مصلی امام خمینی(ره) شرکت کرد تا رسما به وجود اختلاف میان خود و نامزد نهایی جبهه اصولگرایی خط بطلان بکشد.
در طرف دیگر اسحاق جهانگیری حضور داشت که احتمال کناره گیری اش از عرصه انتخابات – به خصوص پس از انصراف قالیباف – وجود داشت. جهانگیری یک روز پس از انصراف قالیباف، با صدور اطلاعیه ای از انتخابات کناره گیری کرد. جهانگیری در اطلاعیه خود ضمن حمایت از حسن روحانی آورد: از شما می‌خواهم که با مشارکت و حضور مؤثر خود در انتخابات به کمک رییس جمهور و دولتی بیائید که می‌خواهد کارهای بزرگی را با قوت و قدرت بیشتر به پیش برد.
در نهایت انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم با حضور ۴ کاندیدا به نام های ابراهیم رئیسی، حسن روحانی، سیدمصطفی میرسلیم و سیدمصطفی هاشمی طباء در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۹۶ برگزار و پس از شمارش آراء روحانی با کسب ۲۳ میلیون رای به عنوان رئیس جمهور کشورمان برگزیده شد.
کَلَک شان کنده است
بی شک یکی از مهم ترین و جنجالی ترین رویدادها در سال ۹۶، حادثه تروریستی در مجلس شورای اسلامی بود. ساعت ۱۰:۳۰ صبح روز ۱۷ خرداد ۹۶ دو عملیات تروریستی به طور همزمان، در حرم امام(ره) و ساختمان مراجعین مردمی مجلس(ساختمان ۷ طبقه) انجام شد. این حادثه در مجلس تا ساعت ۱۶ عصر ادامه داشت. گروهک تروریستی داعش، همان روز ۱۷ خرداد با انتشار اطلاعیه ای، رسما این حملات کور تروریستی را به عهده گرفت.
مقام معظم رهبری، روز ۱۷ خرداد در دیدار جمعی از دانشجویان، این حملات را به «ترقی بازی» تشبیه کردند. ایشان در بیانات خود فرمودند: ملت ایران دارد حرکت می کند، پیش می رود. این کارها و این ترقه بازی‌های شبیهِ کاری که امروز شد، در اراده مردم هیچ تأثیری نخواهد گذاشت؛ این را همه بدانند و این ها کوچک تر از آن هستند که بتوانند در اراده ملت ایران و مسئولین کشور اثری بگذارند و البته همین‌طور که دوستان در اینجا گفتند، خود این حوادث نشان داد که اگر چنانچه جمهوری اسلامی در آن نقطه‌ای که مرکز اصلی این فتنه‌ها است ایستادگی نمی کرد، تا حالا ما گرفتاری‌های زیادی از این ناحیه در داخل کشور داشتیم. ان‌شاءالله کَلَک این ها کنده خواهد شد.
این حادثه تروریستی در مجموع باعث به شهادت رسیدن ۱۷ نفر از جمله ماموران حفاظت مجلس و مراجعین مردمی شد.
اظهارات حاشیه ساز رئیس جمهور
روز شنبه ۲۷ خرداد ۹۶ حسن روحانی در جمع فعالین رسانه، سخنانی را مطرح کرد که جنجال های زیادی را به همراه داشت. روحانی در این سخنرانی گفت: حضرت امیرالمومنین(ع) مبنای ولایت و حکومت را نظر و انتخاب مردم می داند. نظر و رای مردم، هدیه دنیای غرب برای ما نیست.
پس از این اظهارات متعددی در رد ادعای رئیس جمهور مطرح شد. یکی از این چهره ها محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. وی روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ضمن نقد اظهارات رئیس جمهور اظهار داشت: سخنان اخیر در باب ولایت و مبنای حکومت و ولایت از دیدگاه امیرالمومنین علی خطائی بزرگ و سخنی برخلاف برهان و دلیل عقل و شرع است.
داستان انتخاب یک شهردار
پس از برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در سراسر کشور و پس به دست گرفتن تمام و کمال همه ۲۱ کرسی شورای شهر تهران از سوی اصلاح طلبان، بحث بر سر اینکه چه کسی باید شهردار و چه کسی باید رئیس شورای شهر تهران شود، داغ شد.
روز یکشنبه ۲۸ خرداد یک منبع مطلع در گفتگو با سایت اصلاح طلب «عصر ایران» از جمع بندی اصلاح طلبان برای تصدی ریاست شورای شهر تهران از سوی محسن هاشمی نفر نخست لیست امید تهران خبر داد. این منبع مطلع گفت: در جلسه ای که شورای سیاستگذاری اصلاحات تشکیل داد قرار بر این شد که آقای محسن هاشمی به دلیل رای بالا و اولی که در انتخابات شورای پنجم شهر کسب کردند، به عنوان رئیس شورای شهر انتخاب و شهردار از خارج از لیست و اعضای شورای شهر تهران انتخاب شود.
در همین باره «زهرا نژادبهرام» از اعضای منتخب شورای شهر تهران ضمن مخالفت با شهرداری محسن هاشمی گفت: طبق مصوبه شورای منتخب شهر تهران، هیچ عضوی حق خروج از شورا را ندارد.
با این حال، «افشین حبیب زاده» دیگر عضو شورای شهر تهران ضمن رد ادعای نژادبهرام گفت: پیشنهادی مبنی بر اینکه کاندیداهای شهرداری نباید عضو شورای پنجم باشند، رای نیاورده است.
یکی از دلایل عمده مخالف اصلاح طلبان با شهردارشدن محسن هاشمی، ورود یک عضو علی البدل - که علی القاعده یکی از اعضای لیست شورای شهر اصولگرایان می بود – به جمع یک دست اصلاح طلب شورای شهر دوره پنجم تهران بود.
«محمدجواد حق شناس» عضو منتخب شورای شهر تهران، روز دوشنبه ۲۹ خرداد، طی اظهاراتی در توضیح چرایی این مخالفت گفت: اگر یک نفر از اعضای لیست امید خارج شود، طبیعتا یکی از علی‌البدل‌ها وارد می‌شود. مسئله مهم این است که جامعه به این موضوع حساسیت دارد و برایش مهم است که وقتی با این حجم رأی بی‌سابقه تفاوت معنی‌داری بین نفر آخر لیست امید و نفر اول لیست رقیب ایجاد کرده است، دیگر کسی از لیست رقیب وارد شورا نشود.
«غلامحسین کرباسچی» دبیرکل حزب کارگزاران، بعدها در روز شنبه ۱۷ تیرماه درباره این منطق اصلاح طلبان که می گفت محسن هاشمی نباید شهردار شود، چون عضو علی البدلی که جای هاشمی در شورای شهر تهران را می گیرد، اصولگرا خواهد بود به روزنامه «شهروند» گفت: به نظرم شورا کمی سختگیرانه به موضوع خروج یک نفر از اعضا برای تصدی شهرداری نگاه می کند. به هر حال زمانی که همه اعضای شورای شهر از یک طیف سیاسی هستند، طبیعی است که خروج یک نفر از اعضا مشکل خاصی را به وجود نمی آورد.
در ایام پس از انتخابات، گزینه های متعددی برای شهرداری تهران از جمله محمدعلی نجفی مطرح بود. نجفی روز چهارشنبه ۳۱ خرداد در حاشیه نشست هیئت دولت درباره شائبه های شهردارشدنش گفت: صحبت جدی برای شهردار شدنم نشده. اگر پیشنهاد شود، فکر می‌کنم.
شلیک «لباس سبزها» به قلب داعش!
ساعت ۱ بامداد روز دوشنبه ۲۹ خردادماه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۶ فروند موشک بالستیک را به سمت مقر فرماندهی داعش در «دیرالزور» سوریه شلیک کرد. سپاه پاسداران در بیانیه ای این اقدام را در جواب حمله تروریستی داعش به مجلس و حرم امام عنوان کرد.
«حسن روحانی» روز سه شنبه ۳۰ خرداد در جمع علما و روحانیون درباره این اقدام سپاه گفت: پرتاب موشک از سوی سپاه به طرف سران تروریست‌های داعش با تصمیم شورای امنیت ملی و بسیار به‌جا و درست بود.
«محمدباقر نوبخت» سخنگوی دولت هم درباره هدف قرارگرفتن مقر تکفیری های داعش توسط سپاه اظهار داشت: پاسخ سپاه به داعش نمادی از اقتدار ملی است و این اقتدار نشان می دهد که فقط در جهت امنیت ملی نیست و فراتر از آن، امنیت منطقه هم است.
تفنگ بازی به سبک رئیس جمهور
روز چهارشنبه ۳۱ خرداد، حسن روحانی رئیس جمهور، بار دیگر سخنانی به زبان آورد که تا مدت ها رسانه ها و محافل تحلیلی را مشغول خود کرد. این بار، هدف روحانی، به طور تلویحی فعالیت های اقتصادی سپاه بود. رئیس جمهور در جمع فعالان اقتصادی گفت: اصل ۴۴ برای واگذاری اقتصاد به مردم بود اما بخشی از اقتصاد که دست «دولت بی‌تفنگ» بود را به یک «دولت با تفنگ» تحویل دادند.
در همین باره، سردار محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه روز سه شنبه ۶ تیر در اظهاراتی گفت: ما به درخواست دولت‌ها و با اصرار آن ها و بدون اینکه حتی دولت، به بسیاری از تعهدات خود در قبال سپاه عمل کنند، وارد عرصه سازندگی شدیم.
فرمانده کل سپاه تصریح کرد: نمی شود که آقایان کارهای سخت را با کمترین منافع به سپاه واگذار کنند و به پروژه هایی که سپاه می سازد افتخار کنند اما در مقابل و در حالیکه هزاران میلیارد تومان بابت پروژه‌ها بدهکارند علیه سپاه با بی انصافی حرف بزنند.
سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس هم روز سه شنبه ۱۳ تیر در جمع رزمندگان و پیشکسوتان دفاع مقدس استان کرمان درباره نقش سپاه اظهار داشت: نباید کسی سپاه را تضعیف و مورد حمله‌های گوناگون قرار دهد، نباید تداعی حرف‌های دوره‌های گذشته را کرد، زیرا امروز سینه سپاه برای ایثار در راه کشور و مردم سپر است و فرقی بین بالای شهر و پایین شهر نمی‌کند، ما باید حساس باشیم و سیاسی نگاه نکنیم.
علیه توهین
راهپیمایی روز قدس در تهران در تاریخ جمعه ۲ تیر۹۶، حواشی کم نداشت. یکی از این حواشی که بسیار سر و صدا به پا کرد، طرح شعارهای حاشیه ای و توهین آمیز علیه رئیس جمهور، توسط عده ای بود.
علاوه بر چهره های دولتی و اصلاح طلب، تعدادی از چهره های اصولگرا هم توهین به رئیس جمهور در راهپیمایی روز قدس را محکوم کردند. یکی از این چهره ها غلامعلی حداد عادل بود. حدادعادل روز شنبه ۳ تیر در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفت: توصیه مقام معظم رهبری همیشه بر این بوده که حرمت جایگاه‌ها همواره حفظ شود، اتفاقی که روز گذشته افتاد و عده‌ای در حاشیه راهپیمایی راهپیمایی روز قدس به رئیس‌جمهور توهین کردند، خلاف توصیه مقام معظم رهبری بود.
پس از انتخابات ریاست جمهوری و شوراها در اردیبهشت ماه ۹۶ که در آن مهلت ماموریت شورای عالی سیاستگذاری برای دومین مرتبه تمدید شده بود، بحث بر سر لزوم پایان پذیرفتن کار این شورا تبدیل به ترجیع بند برخی محافل اصلاح طلبی شد.
«محمدرضا عارف» رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان روز شنبه ۳ تیرماه ۹۶ در گفتگویی با خبرگزاری «ایسنا» با تاکید روی این مطلب که انحلال شورای عالی اصلاح طلبان معنی ندارد گفت: شورا برای ماموریتی تشکیل شده که ماموریت خود را انجام داده است اما اینکه به چه صورت ادامه پیدا کند با توجه به انتخاباتی که در پیش داریم و بر اساس جمع بندی نظرات در زمان مناسب مشخص می‌شود.
وی همچنین ضمن تایید برخی اخبار و شائبه های پر دامنه مبنی بر اخذ مبلغ ۲ میلیارد تومان از نامزدهای انتخابات شورای شهر از طرف برخی چهره های اصلاح طلب گفت: در مورد دو میلیارد تومان هم قبل از این که واردبستن لیست شویم گزارشی دریافت شد مبنی بر اینکه حدود ۶-۵ ماه قبل فردی به یک فرد دیگر گفته برای اینکه در لیست قرار بگیری باید دو میلیارد تومان بپردازی. آن فرد هیچ ارتباطی با شورای عالی سیاست گذاری نداشت. در آن زمان آقای محمودصادقی نایب رئیس هیئت رئیسه شورای عالی بود، او را مامور پیگیری کردیم و ایشان بحث جدی را با هر دو نفر داشت، هم آن خانمی که مدعی شده بود و هم آقایی که قرار بود پول را بگیرد. اولا مشخص شد هیچ ربطی به شورای عالی سیاست گذاری نداشته و توسط وابستگان یکی از احزاب این موضوع مطرح شده است.
عارف در حالی از ادامه فعالیت های شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان حمایت کرد که «رسول منتجب نیا» روز یکشنبه ۴ تیرماه در گفتگو با «خبرآنلاین»، این شورا را «نماد استبداد» دانست.
منتحب نیا گفت: شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نماد استبداد است و باید منحل شود. شورای عالی سیاستگذاری اگر در حد ائتلاف احزاب باشد، قابل قبول است آن هم نه همیشه و فقط در دوره انتخابات.
حاشیه های نماز عید فطر
نماز عید سعید فطر در روز دوشنبه ۵ تیر در مصلی امام خمینی برگزار شد. پیش از اقامه نماز، میثم مطیعی از مداحان اهل بیت(س) ابیاتی را در نقد سیاست های جاری کشور از جمله برجام و سند «۲۰۳۰» خواند. در بخشی از این ابیات آمد: باز تحریم جدیدی به سنا رفت که رفت؛ جسم برجام چو روحش به فنا رفت که رفت. ۲۰۳۰ چیست که تعلیم جهان از دل ماست؛ هان که جمهوری اسلامی ایران اینجاست.
پس از این ماجرا، رسانه های معاند و تعداد قابل توجهی از رسانه های منتسب به جریان اصلاح طلب، با موج سازی علیه مطیعی، ابیات قرائت شده از سوی این شاعر و مداح اهل بیت را حمله و توهین به دولت و شخص رئیس جمهور القا کردند.
«محمدمهدی سیار» یکی از ۴ شاعر شعر نماز عید سعید فطر، در واکنش به موج تخریب ها علیه مطیعی گفت: شنیده‌ام بعضی از صفحات و رسانه‌های عموما تندروی سیاسی این شعر را دشمنی و توهین به رئیس‌جمهور محترم جناب آقای روحانی تلقی کرده‌اند. حقیقتا نمی دانم کدام بیت یا ابیات از این مثنوی حدودا هفتاد بیتی را می توان مصداق چنین برچسبی دانست. در حالی که تلاش ما و جناب آقای مطیعی همواره این بوده که ضمن بیان نقدها و درد دل‌های مردم خطاب به مسئولان دولت و قوه قضاییه(در مباحثی همچون کار، حقوق کارگران و عدالت و مبارزه با فساد و زمینخواری) رویکردی خیرخواهانه و همدلانه نسبت به «صف اول‌نشینان» داشته باشیم.
سبزشدن یک شهردار دیگر
غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی روز سه شنبه ۱۳ تیر در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، از شهردارشدن حسین مرعشی حمایت کرد. وی در این باره گفت: تا جایی که می دانم تعداد قابل توجهی از اعضای شورای شهر نظر مثبتی به آقای مرعشی دارند و ایشان را از گزینه‌های قابل توجه و مهم شهرداری می‌دانند.
وی تاکید کرد: در محافل اصلاح طلبان نیز بحث شهردارشدن آقای مرعشی زیاد مطرح شده و خود ایشان به دلایل مختلف برای قبول این پست اظهار تمایل نمی کردند اما بحث‌های زیادی با ایشان انجام شد و فکر می کنم متقاعد شدند.
«صادق زیباکلام» فعال سیاسی اصلاح طلب فردای گفتگوی کرباسچی، درباره احتمال شهرداری حسین مرعشی مدعی شد: تصور کنید کرباسچی، مرعشی یا تاجزاده شهردار تهران شود از همان لحظه اصولگرایان برای حمله به شهردار تهران زمین و زمان را به هم می دوزند.
کرباسچی در حالی از شهرداری مرعشی حمایت کرد و درباره نظر مثبت اعضای شورای شهر تهران نسبت به این موضوع سخن گفت که خود مرعشی روز سه شنبه ۲۰ تیرماه در گفتگو با خبرآنلاین، از آماده نبودنش برای پذیرفتن سمت شهرداری تهران سخن گفت.
مرعشی در همین باره گفت: برای تصدی ریاست شهرداری نه علاقه مند هستم و نه آمادگی دارم. به آقای الویری هم گفتم که اولویت من این نیست و علاقه ای به شهردار شدن ندارم و صلاحیتی را هم در خودم نمی بینم ولی دوستانم را هم تنها نمی گذارم.
«آقای سکوت» در بهشت!؟
روز یکشنبه ۱۸ تیرماه، روزنامه اصلاح طلب «آفتاب یزد» در گزارشی از تصدی شهرداری تهران توسط «محمدرضا عارف» حمایت کرد. در بخشی از این گزارش آمد: در شرایطی که هر روز نداهایی از درون اصلاحات در جهت به چالش کشیدن نهادهایی همچون شورایعالی یا حتی پیر اصلاحات به گوش می رسد، بدیهی است اگر شهردار یک چهره حزبی باشد در مقابل این حملات تنها خواهد ماند. محمدرضا عارف علی رغم تمام انتقادات تنها فردی است که تاکنون توانسته است با احزاب هزار سلیقه اصلاح طلب همکاری مشترک داشته باشد و آن ها را در کنار هم نگه دارد. او منطقی‌ترین گزینه در میان رجال موجود و ممکن برای شهردار شدن است.
آفتاب یزد در حالی در گزارش خود از شهرداری عارف حمایت کرد که رئیس فراکسیون امید چند روز قبل از این، در روز چهارشنبه ۱۴تیر در واکنش به شائبه های شهردار شدنش گفت: من ان شاءالله در خدمت مردم تهران در مجلس هستم.
دو روز پس از گزارش روزنامه آفتاب یزد، روزنامه «قانون» در گزارشی با عنوان «پیله تنهایی»، درباره برنامه اطرافیان عارف برای شهرداری تهران نوشت: شاید محمدرضاعارف از لحاظ شخصیتی فردی وارسته و استاد دانشگاهی قابل باشد ولی بی شک جریانی که او را کنترل و سبب می شود شورایعالی، این تصمیمات را اتخاذ کند باید مسیر خود را تغییر دهد. خودبرتر بینی هایی که بعد از انتخابات سال ۹۲ مدام اطرافیان عارف در گوش او زمزمه می کنند، حبابی است که ماه هاست در نگاه مردم شکسته و فقط عارف و اطرافیانش همچنان اصلاحات و مردم را بدهکار خود می بینند.
نگرانی اصلاح طلبان از «تَکرار» قبلی ها!
با نزدیک شدن به موعد معرفی کابینه از سوی رئیس جمهور، رسانه ها با ارائه گزارش های مختلف، تحلیل های متفاوتی را در این زمینه ارائه کردند. رسانه های اصلاح طلب به طور عمده از تکرار معرفی چهره هایی نظیر رحمانی فضلی و علی ربیعی به مجلس نگران بودند. در همین باره، روزنامه «شرق» روز چهارشنبه ۴ مرداد در گزارشی، درباره معرفی مجدد رحمانی فضلی به مجلس به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت کشور نوشت: انتصاب دوباره رحمانی فضلی به گفته سیاسیون نگرانی از ابقای برخی فرمانداران و استانداران را در پی خواهد داشت که بقایای دولت محمود احمدی‌نژاد هستند و در این مدت بر طبل مخالفت کوبیده اند و برخی از آن ها حتی در بزنگاه انتخابات علیه دولت روحانی موضع گرفته‌اند.
این روزنامه در ادامه نوشت: نظرخواهی های «شرق» از نمایندگان مجلس نشان می‌دهد که رحمانی‌فضلی نه تنها با مخالفت نمایندگان اصلاح طلب رو به رو است که حتی از برخی نمایندگان نزدیک به طیف علی لاریجانی هم نمره قبولی نمی گیرد.
روزنامه شرق همچنین در شماره یکشنبه ۸ مرداد خود، گمانه هایی را درباره برخی ریزش ها در ترکیب کابینه آینده مطرح کرد. این روزنامه اعلام کرد که علی طیب نیا، رضا صالحی امیری، محمد فرهادی، حمید چیت چیان و محمود واعظی در دولت بعدی در سمت های کنونی خود نخواهند بود یا به کل از کابینه خواهند رفت.
شرق همچنین در همین شماره، مدعی شد که «بیژن نامدار زنگنه» استعفای خود را تقدیم رئیس جمهور کرده و دیگر در دولت بعدی حضور نخواهد داشت.
رد یک ادعا
رسانه های معاند و مغرض، با انتشار ادعاهای واهی، سعی داشتند اینگونه وانمود کنند که مقام معظم رهبری در معرفی و گزینش صفر تا صد وزرای پیشنهادی نقش دارند. سایت دفتر مقام معظم رهبری روز جمعه ۶ مرداد با انتشار مطلبی تاکید کرد: از حدود دو هفته قبل، یک جریان خبری که از پشتیبانی پر حجم رسانه های خارج از کشور نیز برخوردار است، درصدد القای این ادعاست که تک تک اعضای کابینه با نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی انتخاب می شوند.
رویه ثابت در همه دولت ها، هماهنگی با رهبری در انتخاب وزیران دفاع، امور خارجه و اطلاعات بوده است.
این سایت در بخش دیگری از اطلاعیه خود تصریح کرد: در خصوص برخی وزارتخانه ها مثل علوم، آموزش و پرورش و ارشاد اسلامی، رهبر انقلاب اسلامی حساسیت هایی دارند، چراکه انحراف در آن ها، موجب ایجاد انحراف در حرکت کلان کشور به سمت آرمان ها می شود و نگهبانی و مراقبت در خصوص حرکت عمومی به سمت آرمان ها وظیفه قطعی رهبری است اما در انتخاب مسئولان این وزارتخانه ها، ورود نمی کنند؛ و در خصوص اکثریت کابینه نیز در همه ادوار تا آنجاکه از سوابق امر بر می آید نظری ابراز نمی کنند لکن همواره تأکید دارند که وزیران، افرادی کاری و به دور از حاشیه باشند.
سایه نجفی روی شهرداری تهران
روز یکشنبه ۸ مرداد شائبه فراگیری در رسانه ها شروع به پیچیدن گرفت با این مضمون که «نجفی شهرداری تهران را پذیرفت.» حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران عصر همین روز در حاشیه مراسم ختم مادر «علی اکبر محتشمی پور» ضمن رد خبر منتشرشده اعلام کرد: آقای نجفی نامزدی خود برای شهرداری را پذیرفته و مشغول تدوین برنامه های خود است.
با این وجود، سایت اصلاح طلب «عصر ایران» روز دوشنبه ۹ مردادماه در گزارشی با عنوان «محمدعلی نجفی و شهرداری تهران؛ بیم ها و امیدها» به قطعی شدن شهرداری نجفی پرداخت و نوشت: اجماع شورای جدید شهر بر سر محمدعلی نجفی امری قطعی است. موافقت محمد علی نجفی با پذیرش(نامزدی) شهرداری تهران که از جانب حسین مرعشی دیگر گزینه جدی این مسؤولیت اعلام شده را می توان به این معنی دانست که تا کمتر از یک ماه دیگر او اداره اَبَر شهر تهران را بر عهده می گیرد و جانشین «محمد باقر قالیباف» ی می شود که رکورد طولانی ترین دوره یک شهردار را به نام خود ثبت کرده است.
روز سه شنبه ۱۷ مرداد، رئیس جمهور گزینه های پیشنهادی خود برای وزارتخانه ها را به مجلس معرفی کرد. در میان گزینه های پیشنهادی، وزیر علوم به چشم نمی خورد.
فردای این روز، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در حاشیه نشست هیئت دولت درباره معرفی نشدن گزینه وزارت علوم و تعیین تکلیف آن گفت: برای تصدی وزارت علوم با یکی از دوستان(اشاره به علی خاکی صدیق رئیس دانشگاه خواجه نصیر) توافق شده بود اما در لحظات پایانی اعلام کرد به دلایلی نمی تواند خضور داشته باشد، برای اینکه اعلام فهرست کابینه معطل نماند روز گذشته ١٧ نفر از اعضای کابینه معرفی شدند، وزیر پیشنهادی علوم هم در اولین فرصت معرفی خواهد شد.
«خاکی صدیق» اما در اظهاراتی، ادعای جهانگیری پیرامون انصرافش از تصدی وزارت علوم را تکذیب کرد و گفت: به عنوان گزینه نهایی برای پست وزارت علوم معرفی خواهم شد و بر همین اساس برنامه های خود را برای تصدی پست وزارت علوم ارائه داده ام.
تعیین تکلیف بهشت
پس از هفته ها گمانه زنی، بالاخره در روز پنج شنبه ۱۹ مردادماه، محمدعلی نجفی در رقابت با محسن مهرعلیزاده، شهردار تهران شد. الهه کولایی، محمدعلی افشانی و حسین مرعشی پیش از این انصراف خود را از رقابت اعلام کرده بودند.
۹ روز پس از شهردارشدن نجفی، منتخبان شورای پنجم شهر تهران در آخرین جلسه غیرعلنی در مورد ترکیب هیئت رئیسه خود تصمیم گیری کردند و به این ترتیب با کناره گیری دو گزینه دیگر ریاست شورا یعنی احمد مسجدجامعی و مرتضی الویری، محسن هاشمی رفسنجانی با ٢١ رأی به عنوان رئیس شورای پنجم تهران انتخاب شد.
روز یکشنبه ۲۹ مردادماه، جلسه علنی مجلس برای رای اعتماد به گزینه های پیشنهادی رئیس جمهور تشکیل شد. در این جلسه، همه گزینه های پیشنهادی روحانی جز «حبیب الله بی طرف» توانستند از فیلتر مجلس عبور و ردای وزارت را بر تن کنند.
عبدالرضا رحمانی فضلی برخلاف فشار و جوسازی رسانه های اصلاح طلب، توانست با کسب ۲۵۳ رای موافق راهی ساختمان بتنی وزارت کشور شود. رحمانی فضلی موفق شد پس از امیر حاتمی، قاضی زاده هاشمی و محمود علوی، بیشترین رای اعتماد را از بهارستانی ها بگیرد.