بیش از 8 ماه است که ایران در هند سفیر ندارد و پس از بازگشت عبدالناصر همتی از چین هم هنوز جایگزینی برای وی انتخاب نشده است و این در حالی است که دو کشور هند و چین از شرکای مهم تجاری و اقتصادی ایران هستند و عدم حضور سفیر در هر یک از دو کشور می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به اقتصاد کشور وارد کند.

به گزارش تیتر آزاد به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ هر روز اخبار تازه‌ای در خصوص تحریم نفتی ایران توسط آمریکا منتشر می‌شود و رسانه‌های جهان از فشار آمریکا به دولت‌های متحد با ایران برای تحریم نفتی ایران خبر می‌دهند؛ در این میان چین یکی از اصلی‌ترین خریداران نفت ایران است که در مقابل فشارهای آمریکا ایستادگی کرده و اعلام کرده است که همچنان مراودات اقتصادی خود با تهران را ادامه خواهد داد.

تقریبا یک ماه پیش بود که خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: "خریداران چینی نفت خام ایران تقریبا تمامی محموله‌های خود را به کشتی‌های شرکت ملی نفتکش ایران منتقل کرده‌اند." و این بدین معناست که چینی‌ها هنوز روی حرف خود ایستاده‌اند و با وجود تحریم‌های آمریکا که به زودی اجرایی خواهد شد، این کشور همچنان از ایران نفت خواهد خرید.

از طرف دیگر هند هم یکی دیگر از شرکای مهم تجاری و اقتصادی ایران است و آمارهای گمرک هند رو جزو ده مقصد صادراتی برتر ایران معرفی می‌کند و صندوق بین المللی پول همچنین پیشبینی کرده است که هند در سال ۲۰۲۲ به لحاظ تولید ناخالص داخلی جایگاه سوم در اقتصاد دنیا را به خود اختصاص خواهد داد.

فضای اقتصادی کشور و بازگشت تحریم‌ها ایجاب می‌کند که ایران به روابط اقتصادی خود با کشورهایی مانند هند و چین اتکای بیشتری داشته باشد و در راستای تقویت این روابط گام بردارد و این سفیران ایران در این دو کشور هستند که می‌توانند نقش موثری در بهبود روابط ایفا کنند اما آنچه تاسف‌آور این غیبت چندین ماهه سفرای ایران در دو کشور چین و هند است.

غیبت سفیر ایران در هند

از حدود ۸ ماه قبل و ۲۷ دی‌ماه سال گذشته که غلامرضا انصاری سفیر سابق ایران در هند به کشور بازگشت و متصدی سمت معاونت اقتصادی وزارت خارجه شد تا روز ۲ مردادماه که علی‌ چگینی به نمایندگی ایران در هند انتخاب شد، جایگاه سفیر ایران در سفارت و مراودات بین‌المللی خالی مانده و تاسف بار تر اینکه از زمان انتخاب سفیر جدید نیز تاکنون خبری از حضور وی در هندوستان در دست نیست.

اما نکته قابل تامل و توجه کاهش حجم مراودات ایران با هند در قریب به ۲۴۰ روزی است که ایران در این کشور سفیر ندارد. با نگاهی به آمار میزان واردات و صادرات با کشور هندوستان مشخص میشود طی این ۸ ماه حجم تجارت دو کشور روند نزولی داشته و کاهش یافته است.

در  جدول زیر به مقایسه این بازه زمانی با مدت مشابه سال قبل که سفیر ایران در محل سفارت حضور داشت براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی گمرک می‌پردازیم.

همانطور که از اطلاعات جدول مشخص است، در زمانی که ایران در کشور مقصد حاضر بود میزان روابط تجاری دو کشور در هفت ماه مورد مقایسه به بیش از ۳ میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار میرسید که این رقم در مدت مشابه که ایران در هندوستان سفیر نداشت، به ۳ میلیارد و ۹۰ میلیون دلار کاهش یافته است و همچنان نیز بر مدار نزولی قرار دارد.

در مدت مورد اشاره، حجم روابط تجاری دو کشور بیش از ۱۷۰ میلیون دلار کاهش یافته است که ضرر عمده کاهش آن، برای کشور ایران است که سفیر ندارد. به بیان دیگر در این مدت بیش از ۱۵۶ میلیون دلار از صادرات ایران به هند کاهش یافته و این درحالیست که تنها ۱۵ میلیون دلار از واردات کم شده است.

غیبت سفیر ایران در چین

پس از استعفای سیف از بانک مرکزی، عبدالناصر همتی سفیر سابق ایران در چین برای به دست گرفتن سکان بانک مرکزی به تهران بازگشت و این در حالی است هنوز جانشینی برای سفیر ایران در چین انتخاب نشده است و این در حالی که روابط تجاری، اقتصادی و حتی سیاسی ایران با چین به مراتب مهم‌تر و گسترده‌تر از هندوستان است.

چین در سه ماهه نخست سال جاری با خرید 2 میلیارد و 245 میلیون دلار از کالاهای ایرانی عمده‌ترین خریدار کالاهای ایرانی بوده است.

تذکر کمیسیون امنیت ملی به "ظریف"

تعلل وزارت خارجه در معرفی سفرای ایران در دو کشور چین و هند با واکنش کمیسیون امنیت ملی موجب شد و سید حسین نقوی حسینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌ خارجی مجلس شورای اسلامی از تذکر این کمیسیون به محمد جواد ظریف خبر داد.

نقوی حسینی ضمن انتقاد از عدم تعیین سفیر برای کشور‌های چین و هند، گفت: ما مدتی در چین سفیر نداشتیم پس از آن همتی به عنوان سفیر انتخاب شد و استوارنامه وی تحویل شد و همتی به چین هم رفت اما پس از یک هفته به کشور فراخوانده شد و رئیس بانک مرکزی شد.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ادامه داد: این مسئله از لحاظ دیپلماسی برای یک کشور چندان خوب نیست و علاوه بر این از نظر عرف بین‌المللی هم این اقدام چندان وجهه مناسبی ندارد.

نقوی حسینی با بیان اینکه ما هنوز در دو کشور چین و هند سفیر نداریم،گفت: علاوه بر این دو کشور، سفارتخانه‌های ما در چند کشور دیگر هم بدون سفیر اداره می‌شوند که متاسفانه باید گفت وزارتخارجه در این مسائل ضعیف عمل می‌کند.

نماینده مردم ورامین در مجلس با اشاره به اهمیت نگاه به شرق در سیاست خارجی کشور، یادآور شد: چندین بار در کمیسیون امنیت ملی به وزیر امور خارجه این موضوع را متذکر شدیم که در این شرایط ما نیازمند مناسبات جدی ، تمام عیار و باثبات با این کشورها هستیم، لذا نباید سفارتخانه‌ها با کاردار اداره شود.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با تاکید بر اینکه مشخص نکردن سفیر به روابط بین ما با کشورهای دیگر لطمه وارد می‌کند، گفت: دستگاه دیپلماسی باید هر چه سریعتر انتخاب سفیر برای این کشورها را در دستور کار قرار دهد تا بتوانیم در شرایط فعلی از ارتباط با آنها بهره‌ ببریم.

انتقاد یک نماینده مجلس

جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ضمن انتقاد از عدم انتخاب سفیر برای دو کشور چین و هند، گفت: این موضوع جای بحث، بررسی و پیگیری از طریق کمیسیون امنیت ملی دارد. با توجه به جلساتی که با سفیران خودمان در کشورهای همسایه گذاشتیم، بحث‌های مرتبط با کشورها و تحریم‌ها بررسی شد.

وی در ادامه با بیان اینکه باید کمیسیون امنیت از وزارت خارجه سوال کند چرا در این شرایط حساس این جایگاه‌ها خالی می‌ماند، گفت: نبود سفیر ایران در چین و هند مانند داستان سوریه است که در اوج نبردها، دوره سفیر ما در این کشور تمام شد و مدت زیادی در سوریه بدون سفیر بودیم. در شرایطی که تحریم‌ها در حال بازگشت‌ است، این دوکشور راهبردی، بدون سفیر مانده است که جای بررسی دارد.

عضو کمیسیون امنیت ملی با بیان اینکه زمان اتمام ماموریت سفرا از قبل مشخص است،گفت: اینکه کشور ما در دو کشور استراتژیک چین و هند سفیر ندارد در حالت خوشبینانه یک خلاء اداری در وزارت امور خارجه است.کوتاهی، سهل انگاری و عدم کارآمدی وزارت خارجه می‌تواند دلایل دیگر این موضوع باشد.

کریمی قدوسی با بیان اینکه بسیاری از ساختارها در دوره تصدی آقای ظریف تغییر کرده است، خاطرنشان کرد: در دوره آقای ظریف مدیران در وزارت خارجه جای معاونان را گرفتند و ساختارها تغییر کرد. هنوز این ساختار جدید کارآمدی خود را نشان نداده است و عدم وجود سفیر در دو کشور حساس نتیجه به هم‌ریختگی ساختار و عدم توانایی جمع کردن ساختار جدید بوده است.

واکنش وزارت خارجه

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به انتقادات کارشناسان و نمایندگان مجلس به غیبت سفرای ایران در چین و هند، ضمن تشریح مراحل تعیین سفیر تا پذیرش در کشور مقصد، علت این غیبت را پروسه و تشریفات خاص آن عنوان کرد.

سخنگوی وزارت خارجه با طبیعی خواندن این رفت و آمد دیپلمات‌ها،  تاکید کرد: برخی تصور می‌کنند که نبود سفیر در کوتاه‌ مدت در یک سفارتخانه به معنای تعطیلی کامل آن سفارتخانهاست در حالی که یک سفارتخانه از کارشناسان و متخصصانی در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... تشکیل شده است و همه آنها مشغول به فعالیت هستند.

بهرام قاسمی با بیان این که انتخاب سفرا در همه کشورها جهان از یک مدل و روند مشخصی تبعیت می‌کند، تصریح کرد: انتخاب سفیر به عنوان عالی ترین نماینده مورد اعتماد و وثوق رئیس یک کشور و یک ملت اصولا از جایگاه بسیار برجسته‌ای برخوردار است و لذا بر این اساس باید مراحل و سیر مشخصی را تا به نتیجه رسیدن آن طی کرد.

وی با تشریح روند انتخاب سفرا اظهار داشت: برخی از کسانی که به عدم انتخاب سفرای ایران در چین و هند اعتراض دارند نسبت این روند آگاهی لازم را ندارند و به همین دلیل به عمد یا از سر ناآگاهی به طور مکرر در مورد عدم حضور یک سفیر جمهوری اسلامی ایران در یک یا دو پایتخت اظهار ملامت و نگرانی می‌کنند.

 قول ظریف به مجلس

ابوالفضل حسن‌بیگی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص پیگیرهای مجلس از وزارت امور خارجه در مسئله انتخاب سفرای ایران در دو کشور هند و چین اظهار داشت: ظریف به نمایندگان مجلس قول داده است تا هر چه سریعتر تکلیف سفرای ایران در این دو کشور را مشخص کند.

وی افزود: در این مدت کارهای مربوط به سفارتخانه توسط کاردار انجام می‌شود و البته برخی وزارتخانه‌های داخلی که روابط گسترده‌تری هم با این دو کشور دارند از طریق ساز و کارهای موجود در وزارتخانه‌ها امور را پیگیری می‌کنند.

وزارت خارجه جوانگرایی کند

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به روند انتخاب سفرا اظهار داشت: یکی از ایرادات این است که ما عادت کرده‌ایم با یک عده محدودی کار کنیم و الان که قانون منع به کارگیری بازنشستگان تصویب شده است مدیران ما می‌ترسند که به جوانان اطمینان کنند در حالی که ما جوانان بسیار لایقی داریم که می‌توانیم با اعتماد به آن‌ها امور را به نحو احسنت پیش ببریم.

حسن بیگی تصریح کرد: یکی از علت‌های به تاخیر افتادن انتخاب سفرای ایران در هند و چین هم همین موضوع است و امیدواریم که وزارت خارجه ضمن توجه به جوان‌گرایی هر چه سریعتر سفرای ایران در این دو کشور را معرفی کند.

 انتهای پیام/