تعطیلی فرایند سهمیه بندی بنزین و کارت سوخت در کنار ثابت ماندن قیمت بنزین برای چند سال متوالی ضرر 860 هزار میلیارد دلاری به کشور زده است که اکنون باید دولت پاسخگوی چنین ضرر هنگفتی به کشور باشد.
به گزارش تیتر آزاد به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ روزهای پایانی آبان ماه بود که دولت روحانی تصمیم گرفت بعد از یک وقفه و تعطیلی 4.5 ساله در موضوع سهمیه بندی و دو نرخی بودن بنزین، این طرح را دوباره به جریان بیندازد.
سهمیه بندی بنزین بعد از صرف صدها ساعت وقت از سوی کارشناسان در این حوزه و همچنین تحمیل هزینه های سنگین به دولت برای راه اندازی زیرساخت های مرتبط با آن نظیر کارتهای سوخت در سال 86 اجرایی شد.
اگرچه بیژن زنگنه و هم قطارانش سهمیه بندی و کارت سوخت را کنار گذاشتند اما بررسی های آماری نشان می دهد که سهمیه بندی و استفاده از کارت سوخت تا حد زیادی مصرف بنزین را در کشور کاهش داده و جلوی قاچاق سوخت را گرفته بود.
کاهش چشمگیر مصرف سوخت به شکلی بود که حتی منتقدان سیاست های دولت نهم و دهم به آن اعتراف کردند؛ در یک مورد میزان مصرف بنزین از روزانه ۷۳ میلیون لیتر در سال ۸۵ به روزانه ۶۹ میلیون لیتر در پایان سال ۹۳ رسیده بود.
مصرف بی رویه؛ ماحصل بنزین تک نرخی و حذف کارت سوخت
سوم خرداد ماه سال 94 هنگامی که بنزین تک نرخی شد حتی مسئولان دولتی هم نمی توانستند پیش بینی کنند که مصرف بنزین تا چند سال بعد تا این اندازه بالا رود؛ مصرفی که اسراف یک طرف آن و طرف دیگر موضوع قاچاق سوخت بود.
با حذف این طرح استراتژیک، طی پنج‌سال اخیر میزان مصرف روزانه بنزین از ۶۹ میلیون لیتر در پایان سال ۹۳ به بیش از ۹۱ میلیون لیتر در فروردین سال جاری رسیده که حکایت از رشد ۳۱ درصدی مصرف روزانه بنزین طی این دوره است.
رشد بی‌رویه مصرف بنزین در سال های اخیر صدای دولت را هم درآورده بود به طوری که دولت در گزارش سازمان برنامه و بودجه ضمن انتقاد از این میزان مصرف سوخت در کشور به ۱۲۳ هزار میلیارد تومان یارانه پنهانی اشاره کرده که ۵۴ درصد آن عاید سه دهک ثروتمند می‌شود.
افزایش نرخ دلار و رونق کار قاچاقچیان سوخت
آن روی دیگر تعطیلی سهمیه بندی بنزین قاچاق سوخت و گسترش آن در کشور بود؛ اولین بار در مرداد ماه سال 97 موضوع قاچاق سوخت به صورت یک مطالبه از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد؛ رهبری معظم انقلاب در دیداری که خود با هیئت دولت به نکته مهمی در خصوص مصرف بنزین اشاره کرده و فرمودند: حالا در داخل کشور هم یکی از مشکلات بزرگ ما از این به‌اصطلاح به نظر من بد استفاده کردن از ظرفیّتهای داخلی، مصرف بالای بنزین در داخل است.
در شرایطی که قیمت دلار روز به روز بیشتر و بیشتر شد، عده ای با قاچاق بنزین به کشورهای حاشیه ای از یک طرف میزان مصرف بنزین را بالا برده و از طرف دیگر با اخذ دلار به جای بنزین قاچاق، روز به روز بر ثروت خود افزودند.
نوسانات ارزی در سال 97 و اختلاف قیمت بنزین یارانه ای در کشور و بنزین فوب منطقه باعث شدت یافتن قاچاق شد تا جایی که پایگاه اطلاع رسانی دولت میزان قاچاق سوخت(اعم از بنزین و گازوئیل) به خارج از کشور را ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر در روز اعلام کرد.
اعتراف زنگنه به کاهش مصرف با احیای کارت سوخت
روز گذشته هم بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در حاشیه جلسه هیئت دولت درباره میزان کاهش مصرف روزانه سوخت در کشور بعد از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین گفت: روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر کاهش مصرف بنزین داشته‌ایم.
این در حالی است که باید در ادامه شاهد کاهش بیشتر مصرف نیز باشیم چرا که طی 15 روز گذشته کارتهای سوخت دو بار شارژ شده و در ماه های آتی مصرف کمتر نیز خواهد شد.
این اعتراف زنگنه بعد از 4 و نیم سال از کنار گذاشتن کارت سوخت تنها یک اعتراف نبوده و حاکی از هدر رفتن چند صد هزار میلیارد تومن از بودجه کشور در لجبازی برای تعطیلی کارت سوخت است.
هدر رفت 860 هزار میلیارد تومان از بیت المال ظرف 4 سال
نکته قابل تأمل در این اظهارات این است که از ابتدای خرداد ماه سال 94 تا 24 آبان ماه سال 98 که سهمیه بندی سوخت متوقف شده بود 53 ماه گذشته است که در هر روز بین 10 تا 20 میلیون لیتر سوخت قاچاق شده است.
با یک حساب سر انگشتی می توان دریافت به طور میانگین در 4 سال و نیم گذشته حدود 24 میلیارد لیتر سوخت از کشور به صورت قاچاق خارج شده است که رقم زیادی از منابع کشور به خاطر این سوء مدیریت و غرض ورزی با سیاست های دولت قبل از بین رفته است.
در صورت وجود سهمیه بندی بنزین و ذخیره شدن این میزان سوخت به عنوان یک فراورده نفتی و صادرات آن به کشورهای همسایه، با فرض سود 6 دلاری از محل صادرات هر لیتر بنزین به رقمی حدود 144 میلیارد دلار خواهیم رسید.
با احتساب میانگین 6 هزار تومان برای هر دلار در کشور در سال های گذشته به رقمی حدود 860 هزار میلیارد تومان خواهیم رسید؛ به نظر می رسد تعطیلی فرایند سهمیه بندی بنزین و کارت سوخت در کنار ثابت ماندن قیمت بنزین برای چند سال متوالی ضرر 860 هزار میلیارد دلاری به کشور زده است که اکنون باید دولت پاسخگوی چنین ضرر هنگفتی به کشور باشد. این رقم تقریبا بودجه دو سال کشور است.
البته ابن مساله تنها در مورد قاچاق بنزین بوده و بررسی میزان یارانه برای واردات بنزین در کنار لطمه به زیرساخت ها و ... حاکی از رقمی بیشتر لطمه تعطیلی کارت سوخت در کشور است؛ بر اساس سخنان اخیر یکی از مسئولین دولت در دفاع از سهمیه بندی، صادرات هر 10 میلیون لیتر بنزین حدود 20 هزار میلیارد تومان برای کشور درآمد ایجاد می کند.
اگر سهمیه بندی بنزین و استاده از کارت سوخت سیاست نامناسبی بود چرا دولت امروز دوباره آن را اجرا می کند و اگر این سیاست مناسب بوده و در سالهای گذشته بدون کارشناسی تعطیل شده است دولت باید امروز پاسخگوی ضرر چند صد هزار میلیاردی به بودجه کشور از طریق تعطیلی این طرح باشد.
انتهای پیام/
