روزنامه اطلاعات در صفحه گزارش نوشت: 21 سپتامبر مصادف با 30 شهریور ماه، روزجهانی مبارزه با بیماری آلزایمر گرامی داشته می شود و کارشناسان از سر تا سر جهان گرد هم می آیند تا برای پیشگیری از این بیماری، راهکار های تازه ای بیندیشند.
این گزارش که در شماره روز دوشنبه سی ام شهریور 1394 خورشیدی به قلم بیتا مهدوی انتشار یافت، می خوانیم: بیماری آلزایمر یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار را از میان می برد و بارزترین تظاهر زوال عقل هم اختلال حافظه است که معمولاً به تدریج ایجاد می شود و پیشرفت می کند.
کارشناسان پیش بینی می کنند که بیش از 9.9 میلیون نفر درسال به آلزایمر مبتلا می شوند و به عبارت دیگر هر 3.2 ثانیه یک نفر درجهان به بیماران مبتلا به آلزایمر می پیوندند.
آنان همچنین می گویند، روند ابتلا به بیماری آلزایمر در حال افزایش است و براساس بررسی های قریب به 46.8 میلیون نفر در جهان با آلزایمر زندگی می کنند که این رقم هر20 سال تقریباً 2برابرمی شود، به طوری که درسال2030میلادی به 74.7 میلیون نفر و درسال2050 میلادی به 131.5 میلیون نفر بالغ خواهد شد که 13 درصد بیشتر ازبیش بینی انجمن جهانی آلزایمر در سال 2009میلادی است.
**شیوع آلزایمردر جهان
بر اساس گزارش سال 2015 میلادی انجمن جهانی آلزایمر، درحال حاضرحدود 900 میلیون نفر با عمر بالای 60 سال در جهان زندگی می کنند که پیش بینی می شود بین سال های 2015 تا 2050میلادی شمار افراد سالمند درجهان رشد خواهد داشت که کشورهای ثروتمند، با درآمد متوسط بالا، با درآمد متوسط پایین و کشورهای با درآمد کم، را شامل می شود ضمن آن که افزایش امید به زندگی موجب افزایش شیوع بیماری های مزمن مانند آلزایمر می شود.
در ادامه این گزارش آمده است به موجب آخرین آمار پراکندگی منطقه ای ابتلاء به بیماری آلزایمر، هم اکنون حدود 4.9میلیون نفر از مبتلایان به آلزایمر در آسیا،2.5 میلیون نفر در اروپا، 1.7 میلیون نفر در قاره آمریکا و 0.08 نفر میلیون نفر در آفریقا زندگی می کنند که در مقایسه با برآوردهایی سال2012میلادی این ارقام افزایش نسبی شیوع بیماری را در مناطق یاد شده نشان می دهد، درحالی که در اروپا از شیوع بیماری های کاسته شده است.
براساس طبقه بندی بانک جهانی، 58درصد افراد مبتلا به آلزایمر در کشورهای با درآمد های کم ومتوسط زندگی می کنند و پیش بینی می شود که این آمار تا سال 2030 میلادی به 63 درصدو تا سال 2050میلادی به 68درصد برسد.
برای محاسبه هزینه های اجتماعی- اقتصادی آلزایمر و دمانس در گزارش سال 2015میلادی از همان رویکرد گزارش جهانی سال 2010 استفاده شده است. به این معنا که برای هر کشور هزینه یک فرد مبتلا محاسبه و بر تعداد افرادی که تخمین زده می شود در آن کشور با آلزایمر یا «دمانس» زندگی می کنند؛ ضرب و هزینه هر نفر به 3 بخش تقسیم می شود، هزینه های مستقیم پزشکی، هزینه های مستقیم مراقبت های اجتماعی (هزینه های مراقبت حرفه ای، خانه های سالمندی و مراکز مراقبتی) و هزینه های مراقبت های غیر حرفه ای.
در سال 2015میلادی هزینه های جهانی دمانس از 604 میلیارد دلار به 818 میلیارد دلار رسیده و به عبارت دیگر، 35.4 درصد افزایش داشته است.
**افزایش آمار آلزایمر
معصومه صالحی ـ رئیس انجمن آلزایمر ایران در مصاحبه با گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: شیوع بیماری آلزایمر به اندازه ای شده است که در سطح دنیا هر 3 ثانیه و در ایران در هر 7 دقیقه یک نفر به این بیماری مبتلا می شود.
وی با بیان این مطلب به فراموشی که بر اثر ابتلا به بیماری های دیگر در فرد رخ می دهد، «دمانس» گفته می شود، می افزاید: معمولاً 60 درصد افرادی که دمانس (فراموشی) دارند، به بیماری آلزایمر (زوال عقل) مبتلا می شوند، و دمانس های ناشی از بیماری هایی همچون دیابت، افسردگی و بیماری های عفونی با درمان بیماری های زمینه، قابل بهبود و برگشت به حالت عادی است.
رئیس انجمن آلزایمر با اشاره به این مطلب که آمار ابتلا به بیماری آلزایمر متأسفانه در کشور رو به افزایش است، یاد آوری می کند: از آنجا که سالمندی در ایران رو به افزایش است، ریسک فاکتورهایی که باعث بیماری آلزایمر می شوند نیز به صورت تصاعدی افزایش پیدا می کنند، بنابراین، باید از حالا به فکر آینده بود، چرا که فردا برای برنامه ریزی مداوای بیماران مبتلا به آلزایمر، دیر است.
**ضرورت رعایت رژیم غذایی
خانم صالحی در مورد علت به وجود آمدن بیماری آلزایمر می گوید: بالا رفتن سن یکی از عوامل اصلی ابتلا به این بیماری است و وراثت هم تا قبل از 65 سالگی در ابتلا به آلزایمر موثر است. ولی مهم ترین مسایلی که می تواند این ریسک فاکتور ها را تشدید کند، عبارتند از روش زندگی، که باید آن را تغییر دهند و سعی کنند بیشتر از مواد غذایی گیاهی، سبزیجات،میوه، غلات و گوشت سفید استفاده کنند و از مصرف غذاهای آماده، نوشابه های گازدار و روغن های اشباع بپرهیزند و نیز روزی حداقل 20 دقیقه پیاده روی کنند، چون زمانی که جسممان قوی شود، مغز مان هم قوی می شود.
صالحی می افزاید: در حال حاضربیشتر پیش بینی های آینده درباره شیوع «دمانس» حاکی از آن است که تغییری درروند سن و یا جنسیت مبتلایان به این بیماری ، ایجاد نخواهد شد و فقط جمعیت سالمندی است که موجب این افزایش می شود.
وی با بیان این مطلب که نباید انتظار داشت روند بیماری «دمانس» در تمامی نقاط جهان حتی در یک کشور یکنواخت باشد، یاد آوری می کند: روند تغییرات در میزان ابتلاء به بیماری های قلبی - عروقی، چاقی، قند و سرطان این تجربه را به دست داده است که بهبود بهداشت عمومی، دسترسی به خدمات بهداشتی، تقویت نظام های بهداشتی و خدماتی با هدف غربالگری بیماری ها و درمان و کنترل آن ها می تواند موجب تغییرات قابل ملاحظه ای در روند ابتلاء به بیماری های مزمن شود.
رئیس انجمن آلزایمردرمورد توصیه های انجمن جهانی آلزایمر می گوید: این توصیه و پیشنهاداها عبارتند از این که کاهش علائم خطر دمانس با اهداف و شاخص های مشخص باید در اولویت برنامه های سازمان بهداشت جهانی قرار گیرد؛ افزایش سرمایه گذاری در تحقیقات «دمانس» با در نظر گرفتن هزینه های اجتماعی آن و این که سرمایه گذاری باید به طور مساوی در بخش های درمان، پیشگیری، مراقبت و بهبود اعمال شود.
تحقیقات اپیدمیولوژی درآسیای مرکزی، اروپای شرقی، آمریکای جنوبی، آفریقای شرقی و جنوب صحرای آفریقا بسیار پراکنده بوده است و از این رو انجمن جهانی آلزایمر از تمامی کشورها می خواهد راهکارهای سازمان بهداشت جهانی و اقدامات بین المللی برای مبارزه با «دمانس» را اجرا کنند.
وی می افزاید: یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر، به چالــش کشــیدن مغز از طــریق یاد گیری زبان های جدید،حل جدول و حفظ کردن شعراست و همچنین باید از ضربه به سر پیشگیری شود، چون ضربه ای که در دوران کودکی منجر به بیهوشی کوتاه مدت شده باشد، ممکن است در سالمندی به آلزایمر بیانجامد. از این رو بوکسورها و کسانی که در کودکی ضربه مغزی شده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند.
**افزایش سن و آلزایمر
دکتر علی ناظری ـ روانپزشک و استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مورد بیماری آلزایمر می گوید: آلزایمر یکی از انواع بیماری های شناختی در انسان است که در آن، کارکرد مغز از حالت طبیعی و هنجار به صورت غیرعادی در می آید و فرد دچار اختلال در حافظه و شناسایی افراد و همینطور انجام ندادن کارها و اختلال در توانایی ها و مهارت های قبلی، مشکل در به یاد آوردن دانش های از قبل آموزش داده شده و مشکلاتی به دلیل بالا رفتن سن بویژه بعد از 65 سالگی به علت وجود یک زمینه ارثی و تکلمی می شود.
آلزایمر عموماً ژنتیکی بروز می کند، به این معنی که برخی از سلول های مغز در نقاط خاصی به تدریج دچار اضمحلال و نابودی و مغز کوچکتر می شود و در نتیجه کارکرد آن نقاط از میان می رود و یا دچار اختلال می شود.
بیماری آلزایمر بعد از یک ضربه شدید مغزی می تواند همین مشکلات را ایجاد کند، مثلاً تومور ویا بیماری های دیگری مغز را درگیر کند، همچنین بیمارانی که سکته مغزی می کنند، چون قسمت هایی از مغزشان از میان می رود، دچار حالت فراموشی می شوند.
این روانپزشک در مورد علت ابتلا به بیماری آلزایمر می افزاید: مطالعات گسترده ای از سال ها قبل در این مورد انجام شده است و میزان آگاهی ها در مورد این بیماری روز به روز پیشرفت می کند و این، اتفاقی است که براثر کهولت سن در سلول های مغز ایجاد می شود در واقع یکسری از ژن ها که در مغز وجود دارند، بعد از دهه 60 و 70 زندگی تخریب می شوند.
**مراحل بیماری آلزایمر
دکتر ناظری با بیان این مطلب که آلزایمر6 تا 7 مرحله دارد، می افزاید: آلزایمر از حالت های خفیف شروع می شود و به حالت های شدید می رسد.در مرحله اول ممکن است با بیمارانی مواجه باشیم که در حافظه کوتاه مدتشان، مشکلاتی پیدا شده است، به طوری که نمی دانند وسایل شان را کجا گذاشته اند یا دیشب چه غذایی خورده اند و شماره تلفن ها را نمی توانند به یاد بیاورند.
بعد حافظه به تدریج بیشتر درگیر می شود و بیمار ممکن است راه خانه اش را گم کند، اشخاصی را که می بیند نشناسد و به درستی نتواند محاسبات ریاضی را انجام دهد. در مراحل دیگر شخص دچار حالت های هذیانی و پارانوئیدی می شود و بدبینی و سوءظن بیمارگونه پیدا می کند، ممکن است صداهایی را بشنود و حالت های روحی متغیری مانند خنده و گریه داشته باشد.
در مرحله بعد که بیماری شدیدتر می شود، فرد دیگر قادر به انجام کارهای شخصی خود نیست و به عنوان مثال نمی تواند استحمام کند و به طور کلی کنترل خود را از دست می دهد، جمله بندی برایش سخت می شود و ممکن است نتواند منظورش را با کلمات بیان کند.
این بیماران در بیشتر مواقع سکوت می کنند، کلافه هستند، زیاد راه می روند، کارهای تکراری انجام می دهند و جمله هایی را مدام تکرار می کنند و زیر لب و یا با صدای بلند با دیگران حرف می زنند. بیماران ممکن است پرخاشگر شوند، آداب اجتماعی که سابق براین انجام می دادند، انجام ندهند.
ادب و احترام را رعایت نکنند و مشکل ارتباط با جنس مخالف را هم دارند. این کارها ممکن است از بیماری سربزند که مهار گسیخته است و در نهایت این بیماران زمینگیر می شوند و تمامی این علامت ها با ضعف جسمی گسترده که ناشی از زمینگیر شدن است، همراه می شود. این مرحله از مراحل انتهایی بیماری است و نمی توان انتظار داشت که بیمار مدت زمان بیشتری زنده بماند، ولی به طور کلی آنان از 5 تا 15 سال زندگی می کنند و طول عمرشان از شروع بیماری به بعد به شدت وضعیت بیماری و سرعت آن، بستگی دارد.
**پیشگیری از آلزایمر
این استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مورد پیشگیری از ابتلا به آلزایمر می گوید: در نشانه های اولیه آلزایمر معمولاً سرعت عمل و چابکی حافظه فرد تحت تأثیر قرار می گیـــرد که ممکن است افراد براثر کهولت سن، آن را طبیعی بدانند و راحت از کنارش بگذرند، در حالی که به نظر می رسد، باید به این بیماری و علایم آن جدی تر نگاه کرد، این افراد نیازمند درمان های اولیه هستند و درصورتی که فردی را مشاهده کنیم که خود او و نزدیکانش به بیماری آلزایمر مبتلا بوده اند، حافظه شان دچار لغزش هایی است و سن شان از 50 سال گذشته است، مبتلا به دیابت هستند (زیرا بیماری دیابت هم می تواند عامل آلزایمر باشد) آنان باید سالی یک بار زیر نظر روانپزشک معاینه شوند و آزمایش هایی را که برای حافظه سنجی است، انجــــام دهند زیرا نتایج آن به پیش بینی آینده بیمار مبتلا به آلزایمر کمک می کند.
یکی دیگر از بیماری های روانپزشکی که باید آن را جدی بگیریم، افسردگی است. این بیماری اگر به خوبی درمان نشود، به راحتی می تواند افراد مستعد را در سنین سالمندی به آلزایمر مبتلا کند. افراد سالمند در کنار تغذیه مناسبی که باید با توجه به سن شان داشته باشند، ضروری است از ورزش های مناسب تقویت قوای ذهنی به صورت مطالعه مستمر، پیگیری اخبار و حل جدول استفاده کنند. توصیه ما به کسانی که بیماران آلزایمری دارند، این است که بیش از هرچیز آموزش خود و آنان را جدی بگیرند.
وی یاد آوری می کند: در کشور ما خوشبختانه پیشرفت های قابل ملاحظه ای در مورد درمان آلزایمر انجام شده است و کتاب ها، انجمن ها و مؤسسه هایی وجود دارند که هم به بیماران آموزش می دهند و هم به آنان کمک می کنند تا بهبود یابنـــد. این خانواده ها از نیروهای کمکی خارج از محیط باید آموزش های لازم را ببینند که چگونه از بیماران شان مراقبــت کنند و احیاناً خانواده نیز بهره ببرند، چـــون در غیر این صـــورت، بیماران متضرر می شوند.
**راهکار هایی برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر
پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر، پیشنهاد می کنند:
- معاشرت کنید. داشتن روابط اجتماعی با دوستان و اعضای خانواده، اقدامی بسیار موثر برای حفاظت مغز از خطر زوال عقلی است.
- ویتامین مصرف کنید. افرادی که در برنامه غذایی خود از ویتامین های E و Cاستفاده می کنند، کمتر به این بیماری مبتلا می شوند.
- ورزش کنید. متناسب نگه داشتن بدن اقدام مهمی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری است. ورزش به طور منظم می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را تا 50 درصد کاهش دهد. ورزش های منظم، تغذیه سالم و کنترل فشار خون فقط برای قلب مفید نیست، بلکه مغز را نیز سالم نگه می دارد.
- داشتن رژیم غذایی سالم. رژیم غذایی سرشار از سبزی ها و همچنین ماهی، بهترین راهکار برای کاهش احتمال بروز زوال عقل و آلزایمر است.
- با نظر پزشک دارو مصرف کنید: مصرف منظم داروهای مسکن مانند آسپرین، خطر ابتلا به آلزایمر را در مبتلایان به آرتریت کاهش می دهد. البته این روشی موثر برای کاهش خطر بروز آلزایمر در همه افراد نیست. این داروها می توانند عوارض جانبی خطرناکی مانند مشکلات کلیوی و کبدی و نیز بروز زخم های معده را در پی داشته باشند. ولی در برخی افراد به عنوان توصیه می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
- سیگار نکشید. محققان می گویند افراد سیگاری بیشتر از دیگران احتمال دارد که دچار اختلال زوال عقل یا آلزایمر شوند. کسانی که ژن زمینه ساز این بیماری را ندارند، با سیگار کشیدن می توانند تا 70 درصد احتمال ابتلای خود را افزایش دهند.
- ترک مواد مخدر. خودداری از مصرف مواد مخدر یک توصیه برای تمامی دوران و مراحل زندگی است. اما مواد مخدر مثل قرص های اکستازی می توانند آسیب های طولانی مدتی بر روی مغز بر جای بگذارند و مشکلاتی برای یادگیری و حافظه به وجود آورند و حتی باعث اختلال مشاعر و زوال عقل در آینده شوند.
- مصرف مواد غذایی مفید. مصرف سیب و زردچوبه را مدنظر قرار دهید، زیرا این 2 ماده غذایی دشمنان آلزایمر هستند. خوردن روزی 2 لیوان آب سیب یا 3 عدد سیب بسیار به شما کمک می کند. از طرف دیگر زردچوبه در درمان و پیشگیری از بیماری آلزایمر موثر است . محققان دریافته اند زردچوبه، پروتئینی را که موجب ایجاد بیماری آلزایمر می شود، در مغز تجزیه می کند و از رسوب آن که سبب تخریب بافت مغز می شود، پیشگیری به عمل می آورد.
*منبع: روزنامه اطلاعات
انتهای پیام/
