با توجه به رشد روز افزون جمعیت انسانی در جهان مسئله نیاز غذایی و تامین آن و بهره‌برداری غیراصولی از خاک سبب بروز یک مشکل اصلی ودغدغه جدی همواره برای بشریت امروز جزو مسائل مهم تلقی گردیده وعلی رغم تلاش در جهت افزایش تولید ؛ دائما از سوی عوامل خسارت‌زا اعم از زنده وغیر زنده تحت تاثیر قرار‌گرفته که یکی از عوامل تاثیر گذار تجمع علف های هرز و کاهش حاصلخیزی و رطوبت بستر با شخم های نابجا و انتخاب نادرست شخم هستند .
به گزارش تیتر آزاد، بهمن گلزار کارشناس ارشد آگرو اکولوژی در یادداشتی شیوه صحیح کشت بهتر محصولات و رفتار علمی تر با خاک در استان گلستان را تشریح کرده است. متن یادداشت به شرح زیر است.
با توجه به رشد روز افزون جمعیت انسانی در جهان مسئله نیاز غذایی و تامین آن و بهره‌برداری غیراصولی از خاک سبب بروز یک مشکل اصلی ودغدغه جدی همواره برای بشریت امروز جزو مسائل مهم تلقی گردیده وعلی رغم تلاش در جهت افزایش تولید ؛ دائما از سوی عوامل خسارت‌زا اعم از زنده وغیر زنده تحت تاثیر قرار‌گرفته که یکی از عوامل تاثیر گذار تجمع علف های هرز و کاهش حاصلخیزی و رطوبت بستر با شخم های نابجا و انتخاب نادرست شخم هستند .
-علف های هرز با رقابت با محصول اصلی در جذب رطوبت ،مواد غذایی،اشغال فضا ونهایتاً کاهش محصول اصلی، خسارت از طریق ترشح مواد سمی در داخل خاک ومسموم کردن گیاهان زراعی، ایجاد مسمومیت در دام وطیور وحتی خود انسان توسط بعضی از علفهای هرز سمی به صورت مختلف (اختلاط با محصول ومصرف خوارکی آن ،تماس با قسمتهای سمی و...)
-علفهای هرز به عنوان پناهگاه ومیزبان حد واسط برخی از عوامل بیماری وآفات گیاهان زراعی محسوب و در آخر صرف هزینه ،زمان وانرژی در جهت کنترل علفهای هرز وکم رنگ شدن اقتصاد تولید محصو.ل می انجامد
راههای تکثیر وانتشارو کنترل علفهای هرز :
در خصوص علف های هرز سه نکته پیشگیری ،کنترل وریشه کنی مطرح می باشد مسئله پیشگیری یعنی جلوگیری از ورود بذر با کلیه اندامهایی که هر علف هرز می تواند توسط آن تکثیر بیابد به مزرعه.
اگر این مورد به خوبی اجرا شود از خسارات جلوگیری گردیده ومقرون به صرفه می باشد ولیکن برخی از عوامل که کنترل آنها از دسترس انسان خارج است ،.ریشه کنی علف هرز نیز نمی تواند به طور کامل انجام پذیرد چون این امر زمانی ممکن است که همه بذور علفهای هرز در یک زمان سبز شوند تا توسط علفهای هرزبیشتراز طریق تولید بذر تکثیر می یابند ولی تعدادی علاوه بر تولید بذر از طریق ساقه یا ریشه های خزنده و زیر زمینی نیز تکثیر میابند بطوریکه اگر ریشه ها یا ساقه زیر زمینی قطعه قطعه شود از هرقطعه یک بوته جدید علف هرزمی تواند بوجود آید .
توسعه وگسترش علفهای هرز از طریق تولید زیادی بذر وجوانه زدن آنها در سالهای بعد می باشد .بذر علفهای هرز توسط عواملی مختلفی مانند:باد ،آب ، آبیاری ،حیوانات ،استفاده از بذور نا مرغوب وآلوده و مهمتر از همه توسط انتقال خاک داری بذرعلفهای هرز به مزراع دیگر که توسط ادوات کشاورزی ممکن است انجام پذیرد، منتشر می شوند .
بیشترین علفهای هرز چند ساله بوده وتوسط بذر وساقه های خزنده (ریزوم)تکثیر می یابد. برای کنترل می توان در غیر فصل زراعی (عدم وجود زراعت در زمین)ویا زمان آیش گذاری ،در مزارع آبی ودیمزارها با استفاده از علفکش عمومی (همه چیز کش )مانند رانداپ) وسم پاشی مزرعه تا حدودی جمعیت را کنترل کرد.
برای کشت در فصل زراعی دو روش خاک ورزی مرسوم (سنتی ) و حفاظتی یرای زراعت استفاده می شود
خاک ورزی مرسوم وسنتی
در این نوع ، با .استفاده از گاوآهن برگردان دار خاک را زیر و رو کرده و سپس با استفاده از دیسک کلوخه ها را خرد می کنند ای نوع خاک ورزی باعث ایجاد مشکلاتی نظیر:
کلوخه ای شدن خاک ، نیاز به دقت و انرژی زیاد ، هزینه بالا ، تخریب ساختمان خاک ، به هم زدن تسطیح زمین ، نیاز به مصرف بیشتر آب ، افزایش میزان فرسایش بادی و آبی ، کاهش مواد آلی خاک و آلودگی هوا ناشی از سوزاندن بقایای گیاهی ، ایجاد لایه سخت در کفه شخم
توصیه مهندسی و راه حل این مشکل وروش دوم خاکورزی را میتوان چه گفت :
خاک ورزی حفاظتی
در این روش خاک ورزی برای کشت محصولات با توجه به اقلیم گلستان و کشتهای ردیفی است که علاوه بر حفاظت خاک، با تولید محصول نیز در ارتباط است. خاک ورزی حفاظتی بر روی شیب های کم تا حدود 2 درصد اعمال می شود تا شستشوی لایه ای را کاهش دهد.
قابل توجه که میزان ماده آلی در اکثر نواحی کشور زیر یک درصد بوده و این امر می‌تواند پیامدهای منفی سنگینی برای کشاورزی به بارآورد.در این میان شخم با استفاده از گاوآهن برگردان‌دار نقش زیادی در کاهش ماده آلی خاک و میزان فرسایش داشته و این امر سبب می‌شود نفوذ‌پذیری و تهویه آن کاهش یابد.
خاکورزی حفاظتی به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها شامل نگهداری بقایای گیاهی در سطح خاک، تناوب زراعی، کاربرد کود سبز، حفظ پوشش گیاهی روی سطح خاک، ساده‌ترین روش کنترل فرسایش آبی و بادی است. با مدیریت صحیح، بقایای گیاهی بیشتری روی سطح نگه داشته می‌شود، این امر موجب کاهش رواناب، تلفات رسوبی و آلودگی هوا شده و سطح خاک را در برابر فرسایش بادی محافظت می‌کند.
عملیات خاک ورزی حفاظتی، به خاطر افزایش رطوبت ذخیره شده در خاک که تقریبا همیشه قابلیت افزایش عملکرد محصول را نیز داراست.
ناگفته نماند نگهداری بخشی از بقایای گیاهی در سطح خاک مشخصه‌ای است که خاک ورزی حفاظتی را از روشهای سنتی و متداول متمایز می‌کند و همه سیستم‌های خاک ورزی حفاظتی حداقل مقدار معینی از پوشش بقایای گیاهی حداقل 30 درصد بقایای را در سطح مزرعه شامل می‌شود.
بنابراین روشهای خاکورزی حفاظتی، روشهای خاکورزی مرسوم و سایر سیستم‌های برگردان ورزی شدید را شامل نمی‌شود، اگر چه در شرایط ی برگردان کردن خاک می‌تواند آسان ترین کار باشد.
با توجه به توضیحات فوق، روشهای مختلف خاکورزی حفاظتی وجود دارد که انتخاب و کاربرد هر یک از آنها به عوامل مختلفی از قبیل: اقلیم، میزان بارندگی، بافت خاک، میزان منابع آب قابل دسترس، نوع محصول و تناوب زراعی، تراکم خاک و عمق آب زیرزمینی بستگی دارد.
به منظور انتخاب مناسب‌ترین روش خاکورزی در هر منطقه باید روشهای مختلف خاک ورزی حفاظتی که هر یک نیاز به ماشین‌ها و ادوات کشاورزی ویژه‌ای دارند به همراه روش خاک ورزی مرسوم هر منطقه اجرایی شوند و مورد ارزیابی و مقایسه قرار گیرند.
به دلیل استفاده از روشهای خاکورزی حفاظتی ماشین‌های خاکورزی مختلفی از قبیل انواع خطی کارهای بی‌خاک‌ورزی، انواع دیسک، انواع گاوآهن قلمی(چیزل) و پنجه غازی، چیزل و بعضی از انواع کمبینات‌ها در هر یک از انواع خاک ورزی حفاظتی مورد استفاده قرار می گیرند.
مزایای خاکورزی حفاظتی نسبت به خاکورزی سنتی :
افزایش جذب و نگهداری رطوبت خاک
- افزایش مقدار مواد آلی و حاصلخیزی خاک 3
-. کاهش دمای سطح خاک و کاهش تبخیر
- افزایش حفاظت از سطح خاک با استفاده از بقایای محصولات
- کاهش تراکم خاک از طریق کاهش عبور و مرور ادوات.
ساختمان چیزل گاو آهنهای چیزل امروزی از دو قسمت مهم شاسی و شاخه ها تشکیل می شود. هر شاخه به نوبه خود متشکل از یک ساقه و یک تیغه است. هر گاو آهن چیزل دارای دو یا سه ردیف شاخه است، معمولاً انواع سوار کوچک دو ردیف و انواع سوار بزرگ و کششی دارای سه ردیف شاخه هستند.
انواع مختلفی از تیغه ها در چیزل استفاده می شود که متداولترین انها تیغه ی چیزل پیلر غلطکی است
اساس کار گاوآهن چیزل شکستن و خرد کردن خاک است نه زیر و رو کردن آن...
متغییر بودن تعداد تیغه ها و فاصله بین آنها به دلیل سهولت کار با انواع تراکتور و استهلاک کمتر و تجهیزات ارزان تر و قابل دسترس تر بودن قطعات و در اخر نسبت به ادوات مشابه دارای عرض کاری بیشتر میباشد. و لذا بهترین کار را در خاک های خشک و سخت انجام می دهد.با توجه به مطالب ذکر شده که قابلیت نسبتا زیادی برای بهبود بهره وری و پایداری کشاورزی در مناطق استان گلستان از طریق توسعه و استفاده از سیستم های خاکورزی حفاظتی مخصوصا در شرایط خشکسالی وجود دارد.
انتهای پیام/
