نام قدیم این شهر “قره تیکان” می باشد که قریه ای کوچک بوده و گسترش می یابد. بعدها در زمان پهلوی اول نام این شهر را «شاه‌پسند» می نامند

شهرستان آزادشهر با قدمت بسیار طولانی ابتدا به عنوان قره تکن و سپس بنام شاه پسند و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 بنام " آزادشهر" تغییر یافت. با توجه به موقعیت ارتباطی، اقتصادی، مرز اتصال به استان خراسان، سمنان، جاده بین المللی و ترانزیتی به کشور ترکمنستان و... در تاریخ 1380/6/31 بر اساس مصوبه هیئت وزیران از شهرستان گنبد کاووس جدا و به صورت یک شهرستان در شرق استان ارتقاء و فعالیت خود را رسما آغاز نمود.
شهرستان آزادشهر شهری است که تمام مسافران امام رضا (ع) از این شهرستان عبور می‌کنند. این شهرستان داراى دو بخش مرکزى و چشمه‌ساران است. بخش مرکزى دو دهستان نظام‌آباد و خرمارود شمالى و بخش چشمه‌ساران نیز دو دهستان چشمه‌ساران و خرمارود جنوبى را شامل مى شود. آزادشهر، نگین شهر و نوده خاندوز سه شهر این شهرستان می باشد.
* قومیت های مختلف اعم از فارس، سیستانی، ترکمن، بلوچ، ترک، کرد، فارس و سبزواری ، شاهرودی و ... در کنار هم در محیطی صمیمی و مسالمت آمیز زندگی می کنند.

* وسعت این شهرستان بالغ بر 892/47 کیلو متر مربع معادل 4/3 درصد از مساحت استان را شامل می شود و بر اساس تقسیمات کشوری در سال 87 این شهرستان دارای 2 بخش، 3 شهر، 4 دهستان، و 47 آبادی مسکونی و 9 نقطه جمعیتی می باشد.
* بر اساس سر شماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 جمعیت شهرستان آزاد شهر 91767 نفر که جمعیت شهری 50374 نفر و جمعیت روستایی آن 41391 نفر می باشد.

جغرافیای طبیعی:
* این شهرستان در امتداد سلسله جبال البرز وبر دامنه های البرز شرقی ودشت حاصلخیز در موقعیت خاص با آب و هوای معتدل و مطلوب و با موقعیت 75 کیلومتر فاصله از مرکز استان و 150 متر ارتفاع از سطح دریا بین 55 درجه و 4 دقیقه تا 55 درجه و 38 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 48 دقیقه تا 37 درجه و 12 دقیقه عرض شمالی در شرق استان گلستان واقع شده است، و از شمال به شهرستان گنبد کاووس و از جنوب به شاهرود و استان سمنان و از غرب به شهرستان رامیان و از شرق به شهرستان مینودشت محدود می شود.
در این شهرستان وجود مواهب طبیعی مانند کوه- رودخانه –جنگلهای انبوه، زمینه مناسب را برای ورزشها و تفریحات سالم فراهم کرده است
و همینطور با توجه به تنوع اقلیمی و اکولوژیکی شهرستان زمینه توسعه کشاورزی – دام و طیور – پرورش آبزیان وشیلات را مهیا کرده است.

جاذبه گردشگری و صنایع دستی شهرستان:
وجود صنایع دستی سنتی از جمله قالیبافی و محصولات ابریشمی در این شهرستان بسیار بارز میباشد.
چشم اندازهای طبیعی و مذهبی (پارک شبنم نوده –زیتون تپه – آبشار لاشو- مقبره امامزادگان محمدبن زید الحسن (ع) و محمدبن جعفر صادق (ع) و...) به عنوان زیر بنا و بستر مناسب به منظور جذب گردشگر و توریسم در این شهرستان از اهمیت خاصی برخوردار میباشد.
شهرستان آزادشهر با قدمتی سه هزارساله از لحاظ آثار تاریخی و محوطه های تاریخی و سایتهای گردشگری مانند زیتون تپه، پارک شبنم، امامزاده آق امام، یخچالهای طبیعی روستای فارسیان، بافت سنتی و زیبای روستاهای شهرستان (روستای فارسیان و...) و قلعه های باستانی و پلهای تاریخی، وجود جنگلها و آبشارهای متنوع (مجموعه آبشارهای لاشو و...) یکی از شهرستانهای بسیار خوب جهت جذب گردشگر می باشد.
- منطقه گردشگری و اقامتگاه تفریحی وگردشگری زیتون تپه

- منطقه نمونه گردشگری پارک شبنم- تفرجگاه جنگلی سوجاق - بقعه پیرآباد - تفرجگاه وطن و سوسرا
- منطقه گردشگری آبشار لاشو

- صنایع دستی ابریشم بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، سوزن دوزی و ...
- کاخ خوش ییلاق بعنوان منطقه گردشگری ورودیه شرق استان
- بزرگترین موزه مردم شناسی در پارک شهر آزادشهر

- مجموعه تفریحی پارک شهر آزادشهر
- امامزاده آق امام: امامزادگان محمدبن زید الحسن (ع) و محمدبن جعفر صادق (ع)

- امامزاده محمد بن موسی بن جعفر(ع) تیل آباد
- امامزاده ابوالقاسم حمزه بن موسی بن جعفر (ع) کاشیدار
- روستای نمونه گردشگری و بافت با ارزش فارسیان قانچی

- پل غزنوی

 ظرفیت صنعتی شهرستان :

شهرستان آزاد شهر دارای 9 معدن فعال در زمینه زغال سنگ، سنگ نسوز، و سنگ لاشه می باشد. شهرستان آزادشهر بیش از 52 درصد معادن فعال استان را در بر دارد

در این شهرستان یک شهرک صنعتی و یک ناحیه صنعتی به نامهای:

1. شهرک صنعتی آزادشهر: در حد فاصل آزاد شهر به نوده با مساحت 65 هکتار

2. ناحیه صنعتی آقچه لی : در حد فاصل آزاد شهر به گنبد کاووس با مساحت 20 هکتار فعالیت می کنند.

نقاط قوت حوزه صنعت شهرستان :

- وجود ظرفیت های توسعه ای مناسب در بخش صنایع تبدیلی و استقرار صنایع مادر

- ایجاد تشکل های تخصصی با استفاده از نخبگان و صاحبنظران شهرستان

- استفاده از سرمایه گذران شهرستان در جهت سرمایه گذاری صنعتی

- همجواری با کشورهای آسیای میانه و موقعیت جغرافیایی مناسب

- وجود مرکز آموزش فنی حرفه ای

- دسترسی به نیروی انسانی ارزان

فهرست برخی قابلیت ها و ظرفیت ها ی شهرستان:

ظرفیتهای کشاورزی شهرستان:
شهرستان آزادشهر با دارا بودن 36100 هکتار مرتع و 29823 هکتار جنگل و 115640 هکتار آبخیز که تفریباً مجموع سطح ارضی و باغی بالغ بر 29450 هکتار یعنی حدود 301000 هکتار بوده که از این سطح 16000 هکتار آبی و 14000 هکتار به صورت دیم و در نهایت 27000 هکتار زراعی و 3000 هکتار باغی می باشد. سطح اراضی کشت مجدد حدود 11000 هکتار و تعداد بهره برداران در بخش کشاورزی حدود 10000 خانوار و عمدتا" خرده مالک با دارا بودن حداقل 3 هکتار و حداکثر 5 هکتار زمین زراعی می باشند، لذا با توجه به اهمیت موضوع در بخش کشاورزی قابلیتها و توانمندیها به شرح ذیل اعلام می گردد.

قابلیتها:
1- مراتع غنی و جنگلهای مخروبه نیل به بهره برداری باغی و زراعی
2- وجود منابع آب و خاک کافی در شهرستان
3- شرایط اقلیمی آب و هوایی خاص برای توسعه باغات دیم و اراضی شیبدار و غیره
4- ایجاد صنایع تبدیلی وابسته با توجه به وجود شهرک صنعتی در نتیجه افزایش بهره وری و ایجاد اشتغال پایدار
5- دارابودن ظرفیتهای بالای تولید شیر ، گوشت قرمز ، و سفید و انواع ماکیان وآبزیان با شرایط ایجاد و احداث به خصوص در بخش چشمه ساران
6- ااستعدادها و توانمندی بیش از 70 درصد دامداریها سنتی روستایی به نیمه صنعتی و ساماندهی همه دامداریها سنتی در خصوص افزایش بهره وری و در نتیجه تثبیت اشتغال
7- ایجاد و احداث گلخانه ها، گیاهان دارویی و پرورش قارچ و زنبورداری و غیره
8- مهار آبهای سطحی با توجه به هدر رفتن آب رودخانه ها طی مدت حداقل 9 ماه از سال با دارابودن 14000 هکتار اراضی دیم
9- طرح ساماندهی تولید نهال و تامین تکثیر
10- طرح اصلاح و احیاء و نوسازی باغات سنتی و غیر سنتی
11- طرح تبدیل اراضی شیبدار و کم بازده به باغات مثمر
12- طرح توسعه کشت ارگانیک محصولات باغی
13- طرح توسعه تشکلهای مکانیزه برای محصولات زراعی و باغی
14- ایجاد صنایع وابسته به خصوص بسته بندی و کنسانتره در مناطق کوهستانی و منطقه های تولید ( مواد اولیه )
15- طرح کشت نباتات علوفه ای
16- ایجاد تشکلها و تعاونیها با هدف توسعه خودکفایی محصولات زراعی در راستای اشتغالزایی فارغ التحصیلان در زیر بخشهای کشاورزی

اين شهرستان با توجه به دارا بودن زمين هاي مستعد كشاورزي و شرايط خاص آب و هوايي استعداد و جايگاه ويژه اي در امر توليدات محصولات كشاورزي زراعي باغي، دامي و آبزي پروري مي باشد كه از مزيت هاي مهم آن عبارتنداز:
1ـ استفاده از اراضي شيبدار در خصوص ايجاد باغ هاي زيتون و گردو و....
2ـ قابل واگذاري اراضي ملي ومنابع طبيعي (درصورت مساعدت ادارات مربوطه به بخش هاي خصوصي و سرمايه گذاري و استفاده از فارغ التحصيلان و جوانان جوياي كار در حرفه كشاورزي).
3ـ زمين هاي مستعد كاشت زعفران و ساير محبوبات به جايگزيني محصولات كم بازده.
4ـ وجود رودخانه هاي دائمي و مهار آبهاي سطحي.
5ـ توليد محصولات سالم يا ارگانيك.
6ـ دارا بودن شهرك هاي صنعتي جهت استقرار صنايع تبديلي و كشاورزي
7ـ مستعد بودن شهرستان در خصوص توليد گوشت قرمز و سفيد
8ـ توليد انواع فراورده هاي دامي و آبزي (شير و فرآورده هاي گوشتي و لبني)
9ـ‌ ترويج در خصوص ايجاد طرح هاي بنگاه هاي كوچك روستايي و توسعه آنها
10ـ قابليت احياء و اجراي حرفه هاي مختلف صنايع روستايي
اولويت ها، پيشنهادات و پتانسيل ها و امكانات بالقوه :
اين شهرستان با توجه به وضعيت خاص منطقه اي به لحاظ توليد انواع محصولات كشاورزي و باغي، دامي شيلات داراي تنوع توليد در تمامي محصولات مي باشد. از جمله مزيت ها عبارتنداز:
1ـ الگوي كشت محصولات
2ـ توليد كشت زيتون و زعفران
3ـ آبياري تحت فشار جهت استفاده بهينه.
4ـ توسعه و ايجاد صنايع تبديلي و كشاورزي با توجه به تنوع توليدات.
5ـ ارتقاء بخشيدن به توليدات محصولات كشاورزي با توجه به توانمندي و شناخت استعدادهاي منطقه
6ـ توليد محصولات سالم.
7ـ توسعه و ايجاد دامداري هاي كوچك روستايي.
8ـ ارائه تسهيلات به موقع و كم بهره.
9ـ تعيين قيمت تضميني محصولات كشاورزي.
10ـ ارائه اعتبارات عمراني و تسهيلاتي در جهت بهبود كيفي و افزايش بهره وري
11ـ برگزاري كارگاه هاي آموزشي و ترويجي، خانواده هاي كشاورزان.
12ـ توزيع نهادهاي يارانه دار در جهت كاهش هزينه هاي توليد.
13ـ استفاده از كودهاي حيواني و ارگانيك به جايگزيني كودهاي شيميايي
14ـ توزيع بسته هاي حمايتي ، اعتبارات هدفمند سازي يارانه ها.
15ـ بهره مندي از مساعدت ها و كمك هاي دولت در خصوص اجراي پروژه هاي آبياري تحت فشار و آب بندان ها و استخر پرورش ماهي .
16ـ تامين نقدينگي براي كشاورزان ،‌دامداران و ساير.
17ـ توسعه كشت غلات ونباتات علوفه اي.
18ـ تخصيص يارانه براي كاهش قيمت ها.
19ـ جايگزيني كشت محصولات با بهرمندي از مصرف آب كمتر.
20ـ ايجاد و ساخت سد و آب بندان.
مراکز درمانی شهرستان:
با توجه به اینکه مرکز بهداشت شهرستان وظیفه حفظ سلامت حدود 93 هزار نفر جمعیت تحت پوشش خود را دارد که در بخش روستایی کلیه افراد خانوار ها از نظر مشکلات و وضعیت بهداشتی تحت نظر مستقیم خانه های بهداشت این مرکز قرار دارند که همان جمعیت پزشک خانواده می باشند در این سیستم مراقبت نوزادن متولد شده، واکسیناسیون، بهداشت روان خانوارها، مراقبت از مادران باردار، درمان و ویزیت بیماران در دهگردشی های پزشک خانوارده در سطح روستا، جلوگیری وکنترل بیماریها، و وضعیت بهداشت محیط روستا واماکن تهیه و توزیع مواد غذایی، پیگیری سلامت دانش آموزان مانند مراقبت ودرمان جهت رفع پدیکلوز، پیگیری فعال بیماری های واگیر مانند سل وهاری وهمچنین غیر واگیر انجام می پذیرد وهمچنین وجود ازمایشگاه در شهرستان جهت تشخیص بیماریها، در راستای انجام این وظایف مرکز بهداشت دچار تنگناها و محدودیت هایی در زمینه های مختلف بهداشتی می باشد.
شهرستان آزادشهر دارای یک بیمارستان 32 تخت خوابی در حال تجهیز و آماده بهره برداری واقع در آزادشهر می باشد. این شهرستان دارای 35 خانه بهداشت در روستاهای دو بخش مرکزی و چشمه ساران، 2 مرکز درمانی دولتی بهداری شماره 1 و 2 ، دارای 6 مرکز درمانی دیگر، یک کلینیک تخصصی تأمین اجتماعی واقع در خیابان شهید بهشتی در حال راه اندازی و بیش از 20 مطب پزشک و یک درمانگاه خصوصی می باشد.

اهداف توسعه ای شهرستان آزادشهر:
1- ارتقاء نقش و جايگاه و سهم شهرستان آزادشهر در عرصه هاي فرهنگي و اقتصادي خاصاً صنايع بزرگ صنعتي و معدني استان و كشور و ارائه خدمات برتر علمي و آموزش عالي
2- ارتقا سطح شاخصهاي توسعه انساني و توسعه مشاركت مردم و سرمايه انساني در فعاليت هاي اقتصادي اجتماعي سياسي، فرهنگي و تقويت و نوسازي نهادهاي اجتماعي
3- ارتقاء و گسترش مراكز تحقيقاتي، آموزشي، فرهنگي و ورزشي
4- ايجاد تعادل و توازن درون منطقه اي در راستاي توسعه متوازن.
5- افزايش بهره وري منابع آب و خاك- مهار آبهاي سطحي
6- تقويت و افزايش پوشش امنيتي و انتظامي منطقه با توجه به گستردگی جغرافيايی و مهاجرت به شهرستان
7- توجه بيشتر به مراکز زيارتی و مناطق تفرجگاهي و گردشگري از طريق گسترش زيرساختهاي آنها و ارتقاء‌ جايگاه بخش گردشگري
8- تأمين منابع مالي، جلب سرمايه هاي بخش خصوصي و دولتي و توسعه سرمايه گذاري در جهت گسترش فعاليتهاي صنعتي، معدني، كشاورزي و گردشگري
9- افزايش ظرفيت توليد مواد لبنی و پروتئينی
10- تجميع زمينهای کشاورزی به منظور ايجاد شرکتهای سهامی زراعی

راهبردهاي بلند مدت توسعه شهرستان آزادشهر:
1- توانمند سازي نيروهاي شاغل در بخش صنعت و معدن و كشاورزي و خدمات
2- حمايت از توسعه صنايع بويژه صنايع معدني در شهرستان وتقويت زيربناهاي مورد نياز صنايع و معادن شهرستان
3- توسعه آموزش عالي در شهرستان با تأكيد بر زمينه هاي: صنايع معدني، منابع طبيعي، صنایع تبدیلی، كشاورزي و دامی
4- تقويت و استقرار واحدهاي جديد نظامي و انتظامي در شهرستان
5- مقاوم سازي مسكن روستايي و اجراي طرحهاي هادي روستايي و احياء بافت قديمي و فرسوده شهري و بافت های با ارزش روستایی در دیگر روستاها (مانند فارسیان و ...)
6- استفاده از روشهاي نوين آبياري وگسترش كشت گياهان مناسب با اقليم منطقه
7- گسترش توليدات گلخانه اي و توسعه کشت نباتات علوفه ای
8- توسعه و بهينه سازي فعاليتهاي دامپروري و فعاليتهای آبزی پروری
9- گسترش فرصتهاي اشتغال جديد در بخش صنعت كشاورزي خدمات
10- تقويت بنيه مالي بخشهاي مختلف اقتصادي از طريق : بيمه وخريد تضميني محصولات كشاورزي و تزريق نقدينگی به واحدهاي توليدي
11- استفاده بهينه از امكانات ، تجهيزات كشاورزي و توسعه مكانيزاسيون و گسترش دامنه ان
12- توسعه صنايع دستی شهرستان ( فرش بافی و…)
13- ارتقاء فرهنگ عمومي منابع طبيعي و آبخيزداري از طريق اشاعه برنامه هاي آموزشي و ترويجي
14- ارتقاء درجه راهها به راههاي اصلي بزرگ در محورهاي اصلي و ارتباطي
15- حفظ و بهبود وضعيت تنوع زيست محيطي شهرستان
16 – بهبود شرايط و تعادل بخشي سفره هاي اب زيرزميني و حفظ و بهره وری از منابع آب وخاک و لايروبی
17- توسعه صنعت گردشگری با توجه به آثار تاريخی و جاذبه های گردشگری شهرستان
18- توسعه امکانات فرهنگی ، هنری ، تفريحی ، ورزشی ، گردشگری ، مذهبی ، بهداشتی و درمانی
19- زمينه سازي براي استفاده از توانمندي هاي بخش خصوصي ، تشكل ها و نهاد هاي مردمي در فرايند توسعه.
20- ساماندهي بخش كشاورزي و تبديل آن به كشاورزي تجاري و پيشرفته .
21- توسعه شيوه هاي بهره برداري اصولي از منابع آب و اصلاح الگوي مصرف آب..
22- همكاري متقابل اقتصادي ، اجتماعي با شهرستان هاي همجوار .
23- طراحي ساختار مديريت و كارآمد كردن آن درجهت راهبري توسعه شهرستان آزادشهر و كاهش عدم تعادل هاي منطقه اي و فراهم نمودن زمينه لازم جهت ايفاي نقش منطقه اي و فرامنطقه اي آن.
24- اجرای طرح جامع مهار سیل شهرستان
25- ترویج فرهنگ ايثار و شهادت و ولایت مداری

اقدامات كليدي و اولويت دار شهرستان آزادشهر :
1- هدايت ، حمايت و تشويق براي سرمايه گذاري و اشتغال پایدار با استفاده از تعاونی های سهامي خاص ، عام براي ايجاد كار و اشتغال و سرمایه گذاری
2 - ايجاد وگسترش و تقويت نهادها و تشكل هاي غير دولتي در بخش صنعت و معدن و تبديل آنان به شركت های مادر تخصصي سرمايه گذاري صنعت و معدن
3- توجه جدي به بخش معدن با توجه به ايجاد اشتغال پايدار ،ارزش افزوده مناسب ،تأمين مواد اوليه بخش صنعت و تكميل كننده زنجيره به هم پيوسته اي از فعاليتهاي اقتصادي
4- ايجاد كارخانجات بزرگ با اشتغال زايي بالا - از طريق سازمان های وابسته به دولت وايجاد صنايع كوچك كاربردر روستاهاوشهرها با هدف توليد شغل وكسب درآمد در فصول غير زراعي.
5- تقويت و توسعه صنايع دستي و سنتي با نگرش فرهنگي و هنري در ارتباط با توسعه صنعت توريسم نظير صنايع بومي
6- طرح ساماندهي ترا فيك و حمل ونقل شهر آزادشهر و تعریض خیابان اصلی شهر
7- طرح سایت اداری شهرستان بصورت متمرکز
8- آموزش عالي و فني و حرفه اي
9- تکمیل عمليات زيباسازي و انجام مطالعات بهسازي معابر روستاهاي داراي جاذبه تاريخي وگردشگري
10- ايجاد و تجهيز امكانات ورزشي روستايي
11- تسريع در اجرای طرحهای هادی روستايی و بهسازی روستاها
12- تسريع در ارتقاء راه آزادشهر به شاهرود و اتمام عملیات آن
13- توسعه کشت زعفران در بخش چشمه ساران شهرستان (با محوریت روستای وامنان)
14- ساخت و تجهیز دانشگاه دولتی ویژه خواهران در محل زمین مهیا شده .
15- تجهیز و راه اندازی بیمارستان 32 تختخوابی آزادشهر